پیشنهاد می­گردد محققین گرامی یا دانشجویان عزیزی که می­خواهند در این زمینه فعالیت داشته باشند اقدام به بررسی غلظت­های یالاتر این هورمون بر روی ریزغده­زایی گیاه سیب­زمینی نمایند. غلظت­های پیشنهادی (۰، ۵/۲، ۵، ۵/۷، ۱۰، ۵/۱۲ و ۱۵ میلی­گرم در لیتر) می­باشند.

شکل ۵-۹) ریزغده­زایی در حضور هورمون ۲iP
۵-۱۰- آزمایش ۱۰: بررسی اثر BAP بر روی تولید ریز­غده­:
بر طبق نتایج بدست آمده هورمون BAP دارای اثر مثبت بر ریزغده­زایی ارقام سیب­زمینی به کار رفته در آزمایش می­باشد. تمامی ارقام بیشترین میزان ریزغده­زایی را در تیمار شماره سه (غلظت ۵ میلی­گرم در لیتر BAP) نشان دادند، بررسی­های آماری نیز حاکی از وجود تفاوت معنی­دار بین این تیمار و سایر تیمارهای بکار رفته در این آزمایش بود. نتایج حاصل از این آزمایش با نتایج عبادی و ایرانبخش (۲۰۱۱) مطابقت داشت.
با توجه به افزایش معنی­دار تعداد ریزغده توسط هورمون BAP این هورمون برای بررسی اثر متقابل با سایر هورمون­ها انتخاب گردید. غلظت ۵ میلی­گرم در لیتر BAP به عنوان غلظت برتر و غلظت ۱۰ میلی­گرم در لیتر هورمون BAP به همراه محیط کشت فاقد هورمون به عنوان سایر سطوح تیماری برتر به مرحله بررسی اثر متقابل برده شدند.

شکل ۵-۱۰) ریزغده­زایی در حضور هورمون BAP
۵-۱۱- آزمایش ۱۱: بررسی اثر CCC بر روی تولید ریز­غده:
بر طبق نتایج بدست آمده هورمون CCC دارای اثر مثبت بر ریزغده­زایی ارقام سیب­زمینی به کار رفته در آزمایش می­باشد. تمامی ارقام بیشترین میزان ریزغده­زایی را در تیمار شماره سه (غلظت ۵۰۰ میلی­گرم در لیتر CCC) نشان دادند، بررسی­های آماری نیز حاکی از وجود تفاوت معنی­دار بین این تیمار و سایر تیمارهای بکار رفته در این آزمایش بود. نتایج این تحقیق با نتایج حسین^[۱۵۰] و همکارانش (۲۰۰۶) مطابقت نداشت، علت این امر این بود که حسین و همکارانش از غلظت­های بیش از ۲۵۰ میلی­گرم در لیتر در تحقیقاتشان استفاده نکرده بودند.
با توجه به افزایش معنی­دار تعداد ریزغده توسط هورمون CCC این هورمون برای بررسی اثر متقابل با سایر هورمون­ها انتخاب گردید. غلظت ۵۰۰ میلی­گرم در لیتر CCC به عنوان غلظت برتر و غلظت ۱۰۰۰ میلی­گرم در لیتر هورمون CCC به همراه محیط کشت فاقد هورمون به عنوان سایر سطوح تیماری برتر به مرحله بررسی اثر متقابل برده شدند.

شکل ۵-۱۱) ریزغده­زایی در حضور هورمون CCC
۵-۱۲- آزمایش ۱۲: بررسی اثر GA3 بر روی تولید ریز­غده­:
نتیجه آزمایش بیانگر نقش منفی اثرات هورمون GA3 در تشکیل ریزغده سیب­زمینی است. نتایج آزمایش توسط تحقیقات اطرشی و همکاران (۱۳۸۹) و وانگ و هو (۱۹۸۲) تایید می­گردد. غلظت­های مختلف هورمون GA3 در شرایط تاریکی سبب تحریک افزایش شاخه­زایی در گیاهچه گردید. شاخه­ های تولید شده به علت عدم وجود نور فاقد کلروفیل به رنگ سفید دیده شدند (شکل ۵-۱۲).

شکل ۵-۱۲) تحریک شاخه­زایی در محیط کشت حاوی هورمون GA3 و شرایط تاریکی
۵-۱۳- آزمایش ۱۳: بررسی اثر NAA بر روی تولید ریز­غده­:
بر طبق نتایج بدست آمده هورمون NAA دارای اثر مثبت بر ریزغده­زایی ارقام سیب­زمینی به کار رفته در آزمایش می­باشد. تمامی ارقام بیشترین میزان ریزغده­زایی را در تیمار شماره دوم (غلظت ۵/۰ میلی­گرم در لیتر NAA) نشان دادند، بررسی­های آماری نیز حاکی از وجود تفاوت معنی­دار بین این تیمار و سایر تیمارهای بکار رفته در این آزمایش بود.
با توجه به افزایش معنی­دار همه صفات توسط تیمار دوم (غلظت ۵/۰ میلی­گرم در لیتر NAA)، این تیمار به عنوان تیمار برتر برای آزمایش­های مرحله اثر متقابل انتخاب گردید. علاوه بر تیمار دوم، تیمارهای اول و سوم نیز برای بررسی­های بیشتر و دقیق­تر جهت حضور در آزمایش­های اثر متقابل هورمون­های برتر بر روی ریزغده­زایی ارقام سیب­زمینی انتخاب گردیدند.

شکل ۵-۱۳) ریزغده­زایی در حضور هورمون NAA
۵-۱۴-آزمایش ۱۴: بررسی اثر متقابل هورمون­های برتر بر روی تولید ریزغده:
با توجه به نتایج بهینه­سازی تیمارهای آزمایش، محیط کشت مناسب برای تولید ریزغده و سایر صفات موثر بر آن (اندازه و وزن ریزغده و تعداد چشم در آن) برای رقم ساوالان محیط کشت MS همراه با غلظت ۱۰۰۰ میلی­گرم در لیتر CCC (نمودار ۵-۵)، برای رقم سانته محیط کشت MS همراه با ۱۰۰۰ میلی­گرم در لیتر CCC با مطلوبیت ۷۴۳/۰ (نمودار ۵-۶)، برای رقم آگریا محیط کشت MS همراه با غلظت ۹۵/۹۹۹ میلی­گرم در لیتر CCC نمودار (۵-۷) و برای رقم مارکیز محیط کشت MS همراه با غلظت ۱۰۰۰ میلی­گرم در لیتر CCC و ۰۲/۰ میلی­گرم در لیتر NAA (نمودار ۵-۸) پیشنهاد می­گردد.
نتایج حاصل از آزمایش با نتایج تاور و همکارانش (۱۹۸۵) مطابقت نداشت. این محققین محیط کشت مناسب جهت ریزغده­زایی را محیط کشت MS همراه با ۵ میلی­گرم در لیتر BAP و ۵۰۰ میلی­گرم در لیتر CCC معرفی نمودند این در حالی است که در این آزمایش پس از بهینه­سازی تیماری محیط کشت متناسب با هر رقم برای تولید حداکثری ریزغده معرفی گردید.
عبادی و ایرانبخش (۲۰۱۱) بیان داشتند بیشترین میزان تولید ریزغده برای رقم در محیط کشت MS حاوی ۵ میلی­گرم در لیتر BAP حاصل می ­آید که با نتایج این آزمایش تطابق نداشت. علت این عدم تطابق عدم حضور هورمون CCC در آزمایش­های این محققین بود. اطرشی و همکارانش (۱۳۸۹) بیان داشتند که حضور هورمون CCC در محیط کشت سبب افزایش تعداد و وزن ریزغده می­گردد که با نتایج حاصل از این آزمایش مطابقت دارد.

نمودار۵-۵) نمودار بهینه­سازی اثر متقابل هورمون­ها بر روی تولید و رشد ریزغده رقم ساوالان

نمودار۵-۶) نمودار بهینه­سازی اثر متقابل هورمون­ها بر روی تولید و رشد ریزغده رقم سانته

نمودار۵-۷) نمودار بهینه­سازی اثر متقابل هورمون­ها بر روی تولید و رشد ریزغده رقم آگریا

نمودار۵-۸) نمودار بهینه­سازی اثر متقابل هورمون­ها بر روی تولید و رشد ریزغده رقم مارکیز
مقایسه­ تولید ریزغده در محیط­های بهینه شده بین ارقام مختلف نشان می­دهد که رقم سانته با مطلوبیت ۷۴۳/۰ بیشترین رشد تولید ریزغده را در بین ارقام مختلف دارا می­باشد. پس از رقم سانته ارقام آگریا با مطلوبیت ۵۹۶/۰، ساوالان با مطلوبیت ۵۳۷/۰ و در آخر رقم مارکیز با مطلوبیت ۲۸۱/۰ قرار دارند (شکل ۵-۱۴).

شکل ۵-۱۴) ریزغده­زایی توسط ارقام مختلف. A: ساوالان، B: سانته، C: آگریا و D: مارکیز.
مقایسه اندازه ریزغده تولیدی توسط ارقام مختلف نشان داد که رقم مارکیز تولید ریزغده با اندازه بزرگتر نسبت به سایر ارقام می نماید. پس از رقم مارکیز به ترتیب ارقام سانته، آگریا و ساوالان قرار دارند (شکل ۵-۱۵).

شکل ۵-۱۵) مقایسه اندازه ریزغده­های تولیدی. A: ساوالان، B: سانته، C: آگریا و D: مارکیز.
جمع­بندی و پیشنهادات:

 

• • مرحله ضدعفونی:

 

فرایند ضدعفونی سطحی مواد گیاهی یکی از مهم­ترین مراحل در انجام طرح­های کشت بافت و انتقال گیاهچه به محیط کشت می­باشد که اگر گیاه دچار آلودگی سیستمیک نباشد بهترین، سریع­ترین و کم هزینه­ترین روش برای انتقال گیاهچه به محیط کشت و عاری از آلودگی (ویروس، قارچ و باکتری) نمودن ریز نمونه­ها نسبت به روش­های کشت مریستم و باززایی از کالوس می­باشد.
با مطالعه منابع مختلف متوجه شده که هر محققی نحوه خاص و یا مقدار متفاوتی از مواد را نسبت به دیگر محققان برای ضدعفونی مواد گیاهی پیشنهاد می­نماید که علت این امر مربوط به زمان یا فصل انجام آزمایش­ها، نوع بافت ریزنمونه، سن فیزیولوژیک، شرایط نگهداری و سلامت گیاه و میزان آلودگی گیاه با عوامل ایجاد آلودگی می­باشد.
با توجه به جمیع شرایط پیشنهاد می­نماید که برای انجام فرایند ضدعفونی به ترتیب زیر عمل نمایید:

 

1. 1. انتخاب گیاه مادری سالم برای تهیه ریزنمونه و تا حد امکان عاری از آلودگی

 

1. 1. شستشوی ریزنمونه­ها با آب جاری و دو قطره مایع دستشویی به مدت ۳۰ دقیقه

 

1. 1. ضدعفونی ریزنمونه­ها با الکل ۷۰% به مدت ۶۰ ثانیه

 

1. 1. ضدعفونی گیاه با هیپوکلریت سدیم و دو قطره توین ۸۰ (نکته قابل توجه این­که میزان یا درصد استفاده از هیپوکلریت سدیم و هم­چنین زمان استفاده از آن بسته به شرایط ریزنمونه که پیش­تر گفته شد متفاوت می­باشد و نمی­ توان مقدار ثابتی را برای آن پیشنهاد نمود).

 

1. 1. سه مرتبه آب شویی با آب مقطر استریل شده.

 

منظور از استراتژی قیمت گذاری، سیاست کلی شرکت‌ها در زمینه قیمت گذاری است و با تاکتیک هایی که شرکت برای یک دوره زمانی محدود یا برای یک محل معین به آن متوسل می شود فرق دارد. استراتژی قیمت‌گذاری یک خط مشی اساسی است که در برنامه بازاریابی تثبیت شده است.

قیمت کالاها و خدمات در بازاریابی به میزان پول یا بهایی که خریدار در مقابل دریافت آنها حاضر به پرداخت است اطلاق می‌گردد. قیمت‌گذاری در کنار کالا و خدمات، ترفیع و توزیع تنها بخشی از آمیخته ی بازاریابی است که برای شرکت سود آور است و سه بخش دیگر برای شرکت هزینه‌بر هستند. همین امر باعث اهمیت‌یافتن هرچه بیشتر این عضو آمیخته ی بازاریابی می‌گردد.
عمده ترین روش های قیمت گذاری را می توان به شرح زیر بیان کرد:
روش قیمت گذاری رقابتی
روش قیمت گذاری بر اساس بازار
روش قیمت گذاری بر اساس هزینه
روش قیمت گذاری متفاوت
قیمت گذاری روانی و تصویر ذهنی
قیمت گذاری بر اساس توزیع
دامپینگ
۲-۶-۱ - روش قیمت گذاری براساس دامپینگ
دامپینگ عبارت است از وارد نمودن کالایی به بازار کشور دیگر و فروش آن به بهایی کمتر از ارزش عادی آن به صورتی که به محصولات موجود در داخل کشور لطمه زده و یا باعث به تعویق افتادن ایجاد محصولات جدید شود
۲-۶-۲ - عوامل تأثیرگذار بر قیمت‌گذاری بین‌المللی
عوامل سازمانی: این عوامل شامل هزینه تمام‌شده، هزینه بسته‌بندی، هزینه حمل و نقل، هزینه گمرکی، مالیات، هزینه‌های عملیاتی، هزینه کانال‌های توزیع و سایر هزینه‌ها می‌شوند.
بازار: سطح درآمد افراد و وضعیت رقابت دو عامل اصلی این بخش هستند که در بازارهای مختلف متفاوتند.
محیط: عواملی از قبیل تورم، نرخ ارز و مقررات کنترلی دولت‌ها در بازارهای مختلف بر قیمت‌گذاری تأثیرگذارند.
استراتژی شرکت: شرکت ها عموماً از سه سیاست قیمت‌گذاری که شامل قیمت نفوذی، دوششی و قیمت بازار است استفاده می‌کنند.
برخی از شرکت‌ها برای عرضه محصولات خود در بازارهای مختلف به قیمت‌های پایین‌تر، از یک نام تجاری جدید استفاده می‌کنند. این سیاست باعث می‌شود که به نام تجاری اصلی شرکت لطمه‌ای وارد نگردد و نیز امکان بالا بردن قیمت نام تجاری اصلی نیز وجود دارد. قیمت یکسان جهانی نیز می‌تواند در راستای استراتژی‌های خاص شرکت‌های چند ملیتی بکار گرفته شود.
۲-۷- بسته بندی مناسب
بسته بندی صورت ظاهر و آبرومند کالا و وسیله ارتباط میان تولید کننده و خریدار است و به کالا شخصیت و هویت می بخشد . بسته بندی مناسب باید بتواند کیفیت کالا را در برلبر تغییرات آب و هوایی ، ضربه و فشار ،حمل و نقل و …حفظ کند و چراغ قرمز ی برای ایست مشتری در برابر ویترین فروشگاها یا طبقات کالا در سوپرمارکت باشد تا افزایش فروش ،ادامه روند تولید ،کاهش موجودی انبار و هدف سود آوری را برای تولید کننده ،تضمین کند . باید به خاطر سپرد که وظیفه اصلی بسته بندی ،حفظ محصول درون آن می باشد و در یک بازار رقابتی می تواند به قدرت ماندگاری تولید کننده کمک کند .
باید توجه داشت افرادی که برای خرید به فروشگاه ها می روند ، سه گروه هستند . گروه اول آنان که جنبه اقتصادی را در خریدهایشان همواره مد نظر دارند و برای جلب توجه آنها ارائه نمونه های مجانی کار ساز است . گروه دوم که موقعیت اقتصادی بهتری دارند و تفاوت قیمت برایشان چندان مهم نیست و اغلب از اقشار تحصیل کرده جامعه هستند .مسایل حفظ محیط زیست و سلامت
و بهداشت کالا را مد نظر دارند هنگام خرید به بسته بندی کالا اهمیت می دهند، لذا طراحی بسته بندی مناسب بهداشتی و جذاب برای جلب توجه آنها ضرورت دارد .گروه سوم افرادی هستند که به صورت موردی خرید می کنند و از پیش تصمیم خاصی برای خرید ندارند برای جلب توجه این گروه نیز طراحی بسته بندی اهمیت پیدا می کند . این افراد قدرت خرید زیادی دارند برای نفوذ در آنها ترغیب شان به خرید موضوع طراحی بسته بندی از ابزار کار بازاریابی مو فق می باشد .
فصل سوم
روش پژوهش
۳-۱ - مقدمه
در تحقیقات پیشین صورت گرفته بیشتر به بررسی استراتژی های ورود به بازار پرداخته شده است و کمتر به عوامل مرتبط بر انتخاب استراتژی ها پرداخته شده است و در این زمینه حالت های ورود به بازار مورد بررسی قرار گرفته است . در تحقیقات داخلی که هیچ تحقیقی به طور مشخص در این زمینه صورت نگرفته است .
شرکت ها به این دلیل محصولات خود را به بازارهای خارجی صادر می کنند تا از مزایای رقابتی خاص مناطق جغرافیایی بهره مند شوند، به مزایای ناشی از افزایش اندازه بازارشان دست پیدا کنند و موقعیت بهتری نسبت به رقبای داخلی و خارجی خود به دست آورند ( الیس، ۲۰۰۷ )
در بازارهای خارجی با انواعی از ریسک ها مواجه هستیم. ریسک های مربوط به سرمایه گذاری، موجودی ها، نرخ مبادلات و دریافتی ها باید مورد توجه قرار گیرد. تحلیل دقیق بازار و نیز تحلیل دقیق روش ورود به بازار باید انجام شود. به هر حال نه تنها ریسک های اقتصادی بلکه ریسک های سیاسی را نیز باید مدنظر قرار داد. زمانی که ریسک کشور بالا است شرکت ها حضورشان را محدود به روش هایی می کنند که مستلزم تعهد منابع کمتر است. (تی سینگ، ۲۰۰۵)
در این فصل به بررسی چگونگی روش تحقیق، گردآوری داده ­ها و تحلیل آن­ها جهت استفاده از داده ­های خام در راستای فرضیات پژوهش پرداخته می­ شود. همچنین تعریف وتفصیل مفاهیم اساسی همچون (جامعه آماری، نمونه گیری و…) ارائه گردیده و مفاهیم اساسی فوق برای پژوهش حاضر بررسی می­گردد.
۳- ۲ - متدولوژی و روش تحقیق
روش شناسی یا متدولوژی^[۹۲] وسیله شناخت هر علم است. مجموعه فعالیت هایی است کـه برای رسیدن بـه هدف خاصی صورت می گیرد . و تحقیق مجمـوعه فعالیت هایی است که محقق با بهره گرفتن از آنها بـه قوانین واقعی پـی می برد . لذا کلیه وسایل و مراحل جمع آوری نظام مند اطلاعات و نحـوه تجزیه و تحلیل منطقی آنهـا برای نیل بـه یک هدف معین « روش تحقیق علمی » می گویند .باشلار^[۹۳] فیلسوف فرانسوی روش علمی را اینگونه خلاصه می کند . غلبه بر پیش داوریها ، ساختن از راه تعقل ، مقایسه با واقعیت . ( آسایش ، مشیری ۱۳۸۱ ، ۴۳ )
از جمله ویژگی های مطالعه علمی که هدفش حقیقیت یابی است، استفاده از یک روش تحقیق مناسب می باشد و انتخاب روش تحقیق مناسب به هدف ها و ماهیت موضوع مورد تحقیق و امکانات اجرایی بستگی دارد و هدف از تحقیق، دسترسی دقیق و آسان به پاسخ پرسشهای تحقیق است .
(خاکی، ۱۳۷۹)
۳ – ۲ – ۱ - روش تحقیق بکار رفته در پژوهش
پژوهش حاضر از نظر هدف پژوهش کاربردی می­باشد. برای تحقق اهداف این پژوهش نیازمند روشی می باشیم که به تبیین میزان همکنشی بین عوامل مرتبط با شرکت و انتخاب استراتژی های ورود به بازار بین الملل بپردازد . و اینها اطلاعاتی هستند که در خصوص دو یا چند متغیر در یک جامعه تهیه می شوند . پژوهش حاضر از آن جهت که به بررسی و شناخت بیشتر روابط میان متغیرها در شرایط موجود می پردازد در دسته پژوهش های توصیفی قرار می گیرد و از آن جهت که به بررسی رابطه بین متغیرها می پردازد از نوع پژوهش های همبستگی است.
تحقیقات توصیفی شامل مجموعه روش هایی که هدف آن ها توصیف کردن شرایط با پدیده های مورد بررسی می باشد و بر حسب هدف کاربردی است . زیرا نتایج این پژوهش را می توان در موقعیت واقعی و علمی به کار برد و با توجه به اینکه در مقطع خاصی ( ۱۳۹۴ – ۱۳۹۳ ) انجام شده از نوع مقطعی می باشد که در روش مقطعی به منظور گرد آوری در باره یک یا چند صفت در یک مقطع از زمان از طریق نمونه گیری از جامعه انجام می شود .
۳- ۳ - معرفی متغیرهای پژوهش
با توجه به ضرورت و اهمیت توسعه فعالیت های صادراتی، شرکتها برای بقاء و موفقیت در این فعالیت ها نیازمند شناسایی عوامل اثر گذار و همچنین سنجش میزان تأثیر این عوامل براستراتژی های ورود به بازارهای بین المللی هستند همچنین با توجه به اینکه در این حیطه تحقیقات جامع و کاملی در این خصوص صورت نگرفته است ضروری است که به منظور بهبود عملکرد شرکت ها در انتخاب استراتژی های مناسب، عوامل تاثیر گذار بر این استراتژی ها مورد بررسی قرار گیرد. که در این رهیافت متغیرهای ورود به بازارهای بین المللی با درجه وابستگی به شرکت ها تدوین و در جدول ذیل مشخص شده اند .
جدول شماره (۳ - ۱ )
تقسیم بندی متغیرهای مرتبط با شرکت در انتخاب استراتژی های ورود به بازار بین المللی

 

نام متغیر

نقش متغیر در

که با فیل آن کند طیر ابابیل که کند هیچ غضبان و فلاخن
بر خلاف عادت از اصحاب فیل است ای عجب بر سر مرغان کعبه سنگ باران آمده
از تف شمشیر تو در سقم اند این سه قوم چون صف اصحاب فیل در المند از الم
خود سپاه پیل در بیت الحرم گوپی منه خود قطار خوک در بیت المقدس گومیا
با قطار خوک در بیت المقدس پی منه با سپاه پیل بر درگاه بیت الله بیا
قبله ی من خاک بتخانه است هان ای طیر هان سنگسارم کن که من هم کعبه کن هم کافرم
نظامی در شرفنامه می گوید :
چو لشکر دشمن آری رحیل به مرغان کشی فیل و اصحاب فیل
طالوت۱ و جالوت
داستان طالوت در قرآن بدین گونه آمده است : «مگر از حال آن عده از بنی اسرائیل آگاه نشده ای که به پیغمبر خود گفتند بر ما پادشاهی بگمار تا در راه خدا بجنگیم.» پیغمبر بدیشان گفت: خداوند، طالوت به سمت پادشاهی بر شما گزیده است تا با او در راه خدا جهاد کنید. قوم گفتند : از کجا او بر ما حق پادشاهی داشته باشد با آنکه در مال و منال بر ما فزونی ندارد و ما از او به پادشاهی شایسته تریم. پیغمبر بدیشان خبر داد که خداوند طالوت را بر ایشان گزیده و از جهت دانش و فضل و خلقت جسمانی وی را بر ایشان فزونی بخشیده است. پیغمبر نشان پادشاهی حکومت طالوت تابوتی را که بقایای خاندان موسی و هارون در آن است و این تابوت را فرشتگان حمل می کنند و در آن آیتی برای شما خواهد بود مشروط بر این که اهل ایمان باشید، بیان می دارد. طالوت به سپاهیان خود گفت : خداوند شما را به وسیله ی نهری آزمایش خواهد کرد. کسی که از آب آن نهر بنوشد از من نیست ولی آن کس که کفی بردارد یا اصلاً ننوشد از جمله‌ی یاران من به شمار خواهد آمد جز عده ی کمی از آن جوی آب نوشیدند. چون طالوت و مؤمنین از آب گذشتند با لشکریان جالوت برخورد کردند و به مبارزه با آنان پرداختند، سپاهیان طالوت لشکر جالوت را در هم شکستند و جالوت را داود کشت و خداوند پادشاهی را به داود بخشید و او را هر چه می خواست آموخت.۲ و در شعر فارسی چنین منعکس شده است :

ناصرخسرو قبادیانی می گوید :
گر فقه بود حیلت و، محتال فقیهست جالوت سزد حاکم و هاروت پیمبر
سنایی در سیر العباد الی المعاد می گوید :
خیل طالوت را سکینه ی حلم امّت نوح را سفینه ای
ابی لهب۱
ابولهب، کنیه ی یکی از اعمام پیغمبر است و نام اصلی او «عبدالعزّی» بوده و پیغمبر این نام را که در بت پرستی صراحت داشته مبغوض می داشته است.
ابولهب و زوجه اش همواره با پیامبر دشمنی می کردند و سوره ی مسد درباره ی وی و زوجه اش نازل گردیده است که زوجه ی ابی لهب در راه پیغمبر خس و خاشاک می ریخت و از این جهت، کیفر او در قیامت هیزم کشی خواهد بود.
علت دشمنی ابی لهب این بود که زن ابولهب «ام جمیل» خواهر ابوسفیان بوده چون او در آن زمان ریاست قریش را داشت و تثبیت مقام حضرت محمد ریاست او را به مخاطره می انداخت. تمام خانواده ی ابوسفیان طبعاً می بایست کمر به خصومت ببندند و جلوی تبلیغات او را بگیرند.
روزی که پیامبر خویشاوندان خود را در پای کوه صفا جمع کرد و خود بر فراز کوه رفت و فرمود اگر به شما بگویم که از پشت این کوه سپاهی گران به جنگ شما می آید آیا مرا باور خواهید داشت؟ همه گفتند البته باور خواهیم کرد. پیغمبر فرمود :
«من به شما اعلان خطر می کنم و بدانید که عذابی سخت در انتظار کافران است.» بدین ترتیب پیغمبر اکرم رسالت خود را برایشان آشکار ساخت. ابولهب گفت : «آیا ما را برای شنیدن چنین سخن جمع کرده بودی؟» پس سوره ی مسد در جواب سخن ابی لهب نازل شد ؛ این چنین که : «دو دست ابی لهب بریده و ابولهب دستخوش هلاک باد. مال او و کردار وی هیچکدام به حالش سودمند نگردد. بزودی در آتش زبانه دار آویخته خواهد شد، با زنش که هیزم کش است و ریسمانی از مسد «لیفه ی خرما» در گردن دارد».۲
شدّت عداوت ابولهب با حضرت محمد (ص) در ادبیات فارسی منعکس است و همچنین وی که نهایت دشمنی را با رسول اکرم می ورزیده به تداعی معانی، خالص ترین دوستان آن حضرت یعنی «ابوتراب» حضرت علی بن ابی طالب را به یاد می آورد. و اما این چنین در شعر شاعران منعکس شده است :
فرخی سیستانی می گوید :
ای محمد سیرت و نامت محمد هر که او از محمد بازگردد بازگشت از دین ربّ
از قیاس نام تو مر بدسگالان ترا گاه بو جهل لعین خوانیم و گاهی بولهب
گرد بوجهل آن کسی گردد که نیندیشد ز جهل بولهب را بر خود آن خواند که بپسندد لهب
هیزم کشی ابی لهب در دوزخ، چنانکه قطران تبریزی می گوید :
گر کند بولهب از مهر تو در دوزخ یاد برهد جان و تن بولهب از نار لهب
دشمنی ابی لهب با حضرت محمد از روی حسادت می باشد، چنان که انوری می گوید :
خصم اگر لاف تقابل زند از روی حسد حق شناسد که که بولقاسم و که بولهبست
ناصرخسرو قبادیانی می گوید :
چون کنند از نام من پرهیز اینها چون خدای در مبارک ذکر خود گفته ست نام بولهب؟!
بولهب با زن به پست می روند ای ناصبی بنگر آنکه زنش را در گردن افکنده کنب
آتش در او زدید و مرا ورا بسوختید تو بی وفا ستور و امامانت چون حطب
تبّت یدا امامک روزی هزار بار کاین فعل کز وی آمد نامد ز بولهب
عهد غدیر خمّ زن بولهب نداشت در گردن شماست شده سخت چون کتب
نظامی در لیلی و مجنون می گوید :
احمد که سرآمد عرب بود هم خسته ی خار بولهب بود
خاقانی می گوید :
از تاختش عدو بد یارش چه بد کند؟ یا بولهب چه وهن به طاها برافکند
سحر حلال من چو خرافات خود نهند آری یکی است بولهب و بوترابشان
بر محک کعبه کو جنس بلال آمده به رنگ هر که را زر بولهب رویست شادان آمده
نیک شناسد آسمان آب تو ز آتش عدو فرق کند محک دین بولهبی ز بوذری
معراج پیامبر محمد مصطفی (ص)۱
پیامبر (ص) هنگامی که در مکه در خانه ی ام هانی دختر ابوطالب بود در سال دهم بعثت شب بیست و هفتم ماه رجب و یا تاریخ های دیگری برای آن ذکر کرده اند که در آن شب از مسجدالحرام به مسجدالاقصی در بیت المقدس به قدرت پروردگار آمد، و از آنجا به آسمان ها صعود کرد و آسمان های هفتگانه را یکی پس از دیگری پیمود، و در آسمان با صحنه های تازه ای رو به رو شد، با پیامبران و فرشتگان و در بعضی از آسمان ها با دوزخیان و بهشتیان برخورد کرد. دوزخ و بهشتی را که پیامبر مشاهده کرد، بهشت و دوزخ قیامت نبود، زیرا در قرآن آمده بهشت و دوزخ رستاخیز بعد از قیام قیامت و فراغت از حساب نصیب نیکوکاران و بدکاران می شود. سرانجام به هفتمین آسمان رسید و در آنجا حجاب هایی از نور مشاهده کرد همان جا که «سدره المنتهی» و «جنه المأوی» قرار داشت و پیامبر که سراسر نور و روشنایی بود به مقام «قاب قوسین اوادنی» رسید۲ و دوباره به زمین برگشت. که در شعر شاعران منعکس است :
خیام نیشابوری می گوید :
هشیار نبوده ام دمی تا هستم ور خود شب قدر است هم امشب مستم
ظهیرالدین فاریابی می گوید :
شبت از قدر بهتر از شب قدر روزت از روز عید، فرّخ تر
امیر معزّی می گوید :

فَـــرمُـــودِه یِ نَبیِـــم وِرد ِزُ وانَــن

 

 

 

کُفــرَن هَـرکَس وِاتِ خــدا دُو وَانَــن

 

 

 

۱) ترجمه: این فرموده ی پیامبراسلام را همیشه تکرارمی کنم که فرمود خدا یکی است وهرکسی بگوید خدا دو تا است کفر و رزیده است.
۲) نکات بلاغی ودستوری: زُوَانَن با دُوانَن: کلمه قافیه است، وِرد: روی زبان، مکررتکرارکردن، وِات: گفت فعل.
۳) شرح مفاهیم عرفانی: ملاپریشان دراین بیت بحث توحید را بیان میکند، توحید: یگانگی، خدا را پرستیدن، شناخت خداوند از طریق معمول امکان ندارد بلکه باید از طریق کشف وشهود باشد. معرفت به حقیقت ذات خداوند ممنوع اما شناخت خداوند از طریق علم به کمال حق امکان پذیرمی باشد، عرفا به سه روش آفاقی، انفسی و مکاشفهای به شناخت خداوند میپردازند. و توحید درمعنی عرفانی توحید ایمان به یگانگی خداوند متعال و اعتقاد به بیهمتایی و ردیف بودن خداوند است. حضرت علی علیه السلام
میفرماید: «الْتُّوحِیدُ أَنْ لا تَتَوَهَّمَهُ»، و توحید اضمحلال درآداب و رسوم و بیان آن در دانش وآن یگانگی خداوند لم یزل می باشد. و یا توحید کوششی برای رسیدن به آگاهی در وجود انسان طالب حقیقت است، و آن چیزی را شریک خداوند قرار ندادن است، سیّد حیدرآملی توحید را اصل کل وجود و مرجع کل میداند، اساس هرعلم ومعرفتی توحید است. جامی توحید را به معنی پاک و مجرد گردانیدن دل سالک از تعلقات غیرحق می داند، آخرین مرحله ی سیروسلوک عرفانی توحید است. عارف معتقد است زمانی که شرک سالک از میان برخیزد چیزی جز حق باقی نمی ماند، درآن موقع هرچه باقی باشد نمود است نه بود، و این را توحید عرفانی گویند. اما مخالفان توحید عرفانی نه تنها آن را تأیید نمی کنند بلکه آن را کفر و مردود می دانند. عرفا معتقدندکه توحید را همین می دانند که از طریق دل وتصفیه درون و سیروسلوک و مجاهدت صورت می گیرد. (ر. ک، فتح الهی وسپه وندی، ۱۳۸۷: ۷۷ – ۷۹)، مولوی گوید:

 

 

چیــست تــوحیـدِ خــدا آمـوختن

 

 

 

خـویشتن راپیشِ واحــد سوختن

 

 

 

 

 

 

 

(مثنوی۱/۳۰۲۲)

 

 

 

این مباحث تا بدینجا گفتنی ست

 

 

 

هرچه آید زین سپس بنهفتنی ست

 

 

 

 

 

 

 

(مثنوی۶/۴۶۲۳)

 

 

 

«مولوی برآن است که جهان هستی که اسیر ترکیب و تعدد است مانند زندانی محدود و تنگ است. بنابراین برای شناخت وحدانیت حقیقی خداوند یا به عبارتی توحید عرفانی به ابزاری ورای حس نیاز است؛ زیرا حواس انسان جز به سوی ترکیب رهنمون نمی سازد».(نظریه استاد فتح الهی) مولوی می گوید:

 

 

بـــازهستــی جهـانِ حسّ و رنــگ

 

 

 

تنگ تر آمد، که زندانی است تنگ

 

 

 

علتّ تنـگـی است تـرکیب و عــدد

 

 

 

جــانبِ تــرکیب حـس هــا می کَشَـد

 

 

 

زآن ســوی حس، عــالم تـوحید دان

 

 

 

گـر یکی خـواهی، بـدان جانب بـران

 

 

 

 

 

 

 

(مثنوی۱/۳۱۱۰-۳۱۱۲)

 

-رهنمایی، محمد تقی(۱۳۸۲) مجموعه مباحث و روش­های شهرسازی، چاپ سوم، تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات معماری و شهرسازی ایران.
- زاهدی فر، محمد حسین(۱۳۷۳) تحلیل نظام تصمیم ­گیری در شهر تهران، بررسی امکان پذیری تمرکز گرایی در تصمیم ­گیری، پایان نامه کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری و منطقه­ای، دانشگاه شهید بهشتی.
- زمردیان، محمد جعفر(۱۳۷۴) کاربرد جغرافیای طبیعی در برنامه ریزی شهری و روستایی، انتشارت دانشگاه پیام نور تهران..
- زنگی آبادی، علی(۱۳۷۶) جغرافیا و برنامه ریزی شهری کرمان، نشر مرکز انتشارات کرمان شناسی
- زیاری، کرامت الله(۱۳۸۳) اصول و روش­های برنامه­ ریزی منطقه­ای، انتشارات دانشگاه یزد.
- زیاری، کرامت الله(۱۳۸۱) برنامه­ ریزی کاربری اراضی شهری، انتشارات دانشگاه یزد.
- سعیدی و همکاران(۱۳۸۹) مدل سازی توسعه کالبدی و تعیین مکان بهینه برای اسکان جمعیت شهر سردشت تا افق ۱۴۰۰ به روش دلفی و منطق بولین در سیستم اطلاعات جغرافیایی ،مجله مطالعات و پژوهش­های شهری و منطقه ای، شماره ششم،

- سلطان زاده، حسین،(۱۳۶۹) مقدمه­ای بر تاریخ شهر و شهرنشینی در ایران، انتشارات آبی، تهران.
- سلیقه، محمد(۱۳۸۲) توجه به باد در ساخت کالبد فیزیکی شهر زابل، مجله جغرافیا و توسعه، زاهدان.
- سیف الدینی، فرانک(۱۳۷۸) فرهنگ واژه­گان برنامه­ ریزی شهری و منطقه­ای، انتشارات دانشگاه شیراز.
- عباس پور، مجید و علیرضا قراگوزلو(۱۳۸۵) اراِئه مدلهای توسعه شهری با کاربرد سامانه­های،
مدلهای زیست محیطی، مجله علوم زمین شماره ۵۷. تهران.Rsو GIS
- عزیزپور، ملکه (۱۳۷۵) توان سنجی محیط طبیعی و توسعه فیزیکی شهر (الگوی مناسب توسعه شهر تبریز)، پایان نامه دکتری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.
- عسکری، علی و رازانی، اسد و رخشانی، پدرام(۱۳۸۱) برنامه­ ریزی کاربری اراضی ( سیستم­ها و مدل­ها ) انتشارات نور علم همدان.
- غضبان، فریدون(۱۳۸۱) زمین شناسی زیست محیطی، چاپ اول، تهران، انتشارات دانشگاه تهران،
- فرج زاده، کرامت(۱۳۸۵) تحلیل و بررسی توسعه فیزیکی شهر یاسوج، پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تهران.
- فرید، یدالله ( ۱۳۸۲ ) جغرافیا و شهر شناسی، انتشارات دانشگاه تبریز.
- فخری، مجید(۱۳۷۸) تحلیل تناسب اراضی برای مکان­گزینی پادگان­های لجستیک با بهره گرفتن از سیستم اطلاعات جغرافیایی، پایان نامه کارشناسی ارشد. تهران دانشگاه تربیت مدرس.
- فکوهی، ناصر(۱۳۸۳) انسان شناسی شهری، نشر نی، تهران.
- فرجی، سبکبار و سید حسن مطیعی لنگرودی(۱۳۸۱) مجله مدیریت، شماره ۶۴-۶۳.
- فریادی وهمکاران(۱۳۸۹) مقایسه نقش و تاثیر عوامل محیط طبیعی در رشد فیزیکی_کالبدی شهرها، اولین کنفرانس مهندسی برنامه ریزی و مدیریت سیستم­های محیط زیست.
- فرید، یدالله(۱۳۸۲) جغرافیا و شهر شناسی، انتشارات دانشگاه تبریز.
- قرخلو،مهدی، محمود داودی، سید مجدالدین زندوی و حسن علی جرجانی، (۱۳۸۹). مکان­ یابی مناطق بهینه­ توسعه فیزیکی شهر بابلسر بر مبنای شاخص­ های طبیعی، مجله جغرافیا و توسعه، شماره ۲۳.
-کامیار، غلامرضا(۱۳۸۵) حقوق شهری و شهرسازی، چاپ اول، انتشارات مجد، تهران.
-گریک، دیوید(۱۳۷۵) مقدمه­ای بر جغرافیای کشاورزی، ترجمه عوض کوچکی و دیگران، انتشارات دانشگاه فرودسی مشهد.
- لاری بقال، کیانوش(۱۳۸۰) اصول طراحی فضای عمومی مطلوب در شهر، ماهنامه پژوهشی آموزش، اطلاع رسانی شهرداری ­ها ، شماره ۳۰.
- مجیدی، نورمحمد(۱۳۷۱) تاریخ و جغرافیای ممسنی، انتشارات شهران، تهران.
- مخدوم ،مجید (۱۳۷۶) حفاظت از محیط زیست چیست؟ حمایت از محیط زیست کدام است؟ تهران ، کتاب طبعت ، شماره ۱.
- مخدوم، مجید(۱۳۸۴) شالوده آمایش سرزمین، چ ششم، تهران، دانشگاه تهران.
- مشهدیزاده دهاقانی، ناصر(۱۳۸۳) تحلیلی از ویژگی­های برنامه­ ریزی شهری در ایران، انتشارات دانشگاه علم صنعت ایران، تهران.
- معتمد، احمد(۱۳۸۲) زمین شناسی عمومی. چاپ ششم. انتشارات مرکز ایران، تهران.
- مقدم، محمد رضا(۱۳۸۳) مبانی ژِِئومورفولوژی ساختمانی-اقلیمی، نشر سرا.
- مهندسین مشاور امکو(۱۳۷۹) طرح جامع شهر نورآباد.
- میلر، تی جی ( ۱۳۶۶ )، زیستن در محیط زیست، ترجمه مجید مخدوم، انتشارات دانشگاه تهران.
-نادر صفت، محمدحسین(۱۳۷۹) ژیومورفولوژی مناطق شهری، انشارات سازمان سمت، چاپ اول، تهران
- نصیری، محمد(۱۳۸۴) نقش دولت در تغییرات فضایی شهر بابل، شماره ۴۸، مجله تحقیقات جغرافیایی دانشگاه تهران.
- نقیبی، فریدون(۱۳۸۲) مسیریابی بهینه خطوط لوله نفت و گاز به کمک سیستم های اطلاعات مکانی GIS، پایان نامه کارشناسی ارشد مهندسی نقشه برداری( گرایش سیستم اطلاعات مکانی )، تهران، دانشکده فنی دانشگاه تهران.
- نگارش، حسین(۱۳۸۲) کاربرد ژِئومورفولوژی در مکان­گزینی شهرها و پیامد­های آن، مجله جغرافیا و توسعه.
- نگارش، حسین(۱۳۸۴) زلزله، شهرها و گسل ها، مجله پژوهش های جغرافیایی، شماره ۵۲. دانشگاه تهران.
- هدمن، ریچارد و یازوسکی، آندرو(۱۳۸۱) مبانی طراحی شهری ، ترجمه راضیه رضازاده و مصطفی عباس زادگان­، انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران.
- همپانژاد، الناز(۱۳۸۱) تحلیلی بر گسترش کالبدی شهر ارومیه، پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد نجف آباد.
- هیراسکار، جی، کی(۱۳۷۶) درآمدی بر مبانی برنامه ریزی شهری، ترجمه محمد سلیمانی و احمد رضا یکانی، انتشارات جهاد دانشگاهی تربیت معلم تهران.
- وبر، ماکس(۱۳۶۹)شهر در گذر زمان، ترجمه شیوا کاویانی، انتشارات دانشگاه تهران.
- Meyer , B , (1994) Global land use and land – cover chang anover view , Cambridge , university press , P 10.
- Fridman , J ,(1987) planning , in the public domain , Princeton university press , P 38.
-Fridman , J , alonso , W , (1964) regional development and planning , Mtt press , Cambridge , mass , P 61.
- Northam , R , (1975 ) urban geography , London , B . L . meyer . W . , P 168
- Batisani , N, Y arnal, B (2008). Urban expansion in Centre County, Pennsylvania: Spatial dynamic and Landscape transformations, Applied Geography, doi: 10.1016/j. Apgeog.2008.08.007 .
- Best , R ,( 1989 ) Land use and living space , methven , P 19-20.