۲-۹-۲- استفاده از امتیازهای نرمال شده
(۸)
توسط فرمول بالا این مسئله در نظر گرفته می­ شود که کاربران مختلف ممکن است بازه­های امتیازدهی متفاوتی برای نشان دادن یک درجه­ اهمیت داشته باشند. در فیلترینگ اشتراکی مبتنی بر کاربر به طور استاندارد از این فرمول برای پیش ­بینی استفاده می­ شود .[۷]

۲-۱۰- مشکلات فیلترینگ اشتراکی
فیلترینگ اشتراکی علاوه بر کاربرد وسیع آن و مزایایی که از آن برخوردار است شامل معایبی نیز می­باشد که در ادامه به توضیح تعدادی از آنها می­پردازیم.
۲-۱۰-۱- پراکنده بودن داده^[۵۰]
وقتی ماتریس کاربران - اقلام پراکنده و سایز آن بزرگ باشد این مشکل به وجود می ­آید. کاربرانی هستند که به همه­ اقلام امتیاز نداده­اند و تنها به تعداد کمی از آنها امتیاز داده­اند. بنابراین اقلامی وجود دارند که به اندازه­ کافی امتیاز­دهی نشده­اند. در این حالت اندازه ­گیری شباهت روی تعداد امتیازهای ابراز شده­ اندکی صورت می­پذیرد که قابل اعتماد نمی ­باشد. یکی از مشکلاتی که به دلیل پراکنده بودن داده به وجود می ­آید شروع سرد است. یعنی برای کاربری که به تازگی وارد سیستم شده و به اندازه­ کافی امتیازی به اقلام نداده است نمی­ توان پیشنهاد قابل اعتمادی ارائه کرد. همچنین قلم جدیدی که وارد سیستم می­ شود نیز همین مشکل را دارد. اقلامی که به اندازه کافی امتیاز دریافت نکرده ­اند برای پیشنهاد قابل اعتماد نمی­باشند. به عنوان مثال Movielens برای اجتناب از بروز چنین مشکلی برای کاربران جدید شرط امتیاز دهی به حداقل ۱۵ قلم را در نظر گرفته است.
پژوهش­های زیادی برای رفع این مشکل انجام شده است. که بسیاری از آنها از روش­های موجود در مدل محتوا محور برای پر کردن خانه­های بدون رتبه­ ماتریس امتیازدهی استفاده می­ کنند .[۳۹,۴۰,۴۱,۴۲,۴۳]
۲-۱۰-۲- مقیاس پذیری^[۵۱]
با زیاد شدن تعداد کاربران و اقلام منابع محاسباتی برای برطرف کردن درخواست­های جدید با کمبود مواجه می­ شود.
۲-۱۰-۳- اقلام مشابه^[۵۲]
بعضی اقلام شبیه به هم هستند ولی به دلیل تفاوت در نامشان سیستم پیشنهادگر یکسان بودن آنها را نمی­تواند تشخیص دهد. بنابراین با آنها به طور متفاوت برخورد می­ کند.
۲-۱۰-۴- گری شیپ^[۵۳]
کاربرانی هستند که سلیقه­شان موافق یا مخالف با هیچ گروه از کاربران نمی ­باشد. بنابراین سیستم پیشنهادگر فیلترینگ اشتراکی نمی­تواند هیچ منفعتی به آنها برساند.
۲-۱۱- بررسی چگونگی کارکرد و تولید پیشنهاد سایت آمازون
سایت آمازون یکی از معروف­ترین سایت­های تجارت الکتونیک می­باشد که در سال ۱۹۹۵ فعالیت خود را با فروش بر خط کتاب شروع کرد و اکنون در آن محصولاتی مانند ساعت، کتاب، سی دی، تلویزیون و… به فروش می­رسد.
آمازون از متد فیلترینگ اشتراکی استفاده می­ کند و پیشنهادات را بر اساس اقلام تولید می­ کند. زیرا تعداد اقلام از تعداد کاربران به نسبت کمتر است. روند کار آمازون به این صورت است که لیست اقلام دیده شده توسط هر کاربر در یک ماتریس ذخیره می­ شود. سپس با بهره گرفتن از معیار شباهت کسینوس میزان شبیه بودن بردارهای اقلام در این ماتریس محاسبه می­گردد. بعد از آن شبیه­ترین اقلام به اقلامی که کاربر تا کنون دیده است به او پیشنهاد می­ شود. نسخه­ ساده­ای از چگونگی تولید پیشنهاد در (شکل شماره­ ۸) قابل مشاهده می­باشد.
شکل شماره­ ۸: روند تولید پیشنهاد در آمازون [۴۴]
همانطور که مشاهده می­کنید کاربر ۳ اخیرا به سیستم وارد شده و قلمA را مشاهده کرده است. سیستم میزان شباهت بردار قلم َA را با سایر اقلام BوC و D با بهره گرفتن از معیار کسینوس به دست می ­آورد و شبیه­ترین اقلام که در اینجا B و C می­باشند­ را به او پیشنهاد می­ کند.
در (شکل شماره­ ۹) صفحه­ای از سایت آمازون قابل مشاهده است. در این صفحه کاربر می ­تواند با کلیک روی لینک Your Recommendation وارد صفحه­ای شود که می ­تواند پیشنهاداتی که به او ارائه می­ شود را توسط موضوع و خط تولید مورد دلخواهش فیلتر کند. همچنین می ­تواند محصولاتی که قبلا خریداری نموده یا به او پیشنهاد شده است را امتیازدهی کند[۴۵] .
شکل شماره­ ۹ : نمونه صفحه­ای از سایت آمازون[۴۵]
(شکل شماره­ ۱۰) ارائه­ پیشنهاد بر اساس کارت خرید مشتری را نشان می­دهد. یعنی بر اساس محصولاتی که تا کنون خریداری نموده است برای او پیشنهاد تولید می­ شود [۴۵].
شکل شماره ­۱۰: ارائه­ پیشنهاد بر اساس کارت خرید مشتری [۴۵]
فصل سوم
روش محتوا محور
۳- روش محتوا محور
۳-۱-پیشگفتار
در این پایان نامه از روش محتوا محور جهت ارتقاء روش فیلترینگ اشتراکی استفاده شده است. روش محتوا محور بر اساس ویژگی­های اقلام تعریف می­ شود. این روش بررسی می­ کند که اقلام مورد علاقه کاربر دارای چه خصوصیاتی بوده ­اند، سپس اقلام دارای خصوصیات مشابه را به او پیشنهاد می­ کند. محتوای اقلام بر حسب نوع آنها می ­تواند متفاوت باشد. مثلا ژانر فیلم، نوع کتاب و مختصات جغرافیایی رستوران را به ترتیب به عنوان محتوای اقلام فیلم، کتاب یا رستوران در نظر گرفت. به عنوان مثال اگر اکثر فیلم­هایی که کاربر دیده است متعلق به ژانر مستند باشند بدین معناست که او به این گونه فیلم­ها علاقه­مند است.
سیستم­های محتوا محور نیاز به تکنیکی جهت نمایش خصوصیات اقلام، ایجاد نمایه از کاربر بر اساس علاقه ­مندی­هایش و یک استراتژی جهت مقایسه نمایه کاربر با خصوصیات اقلام می­باشد.
۳-۲- روند کار روش محتوا محور
روند کار سیستم­های محتوا محور به این صورت است که ابتدا براساس نحوه­ امتیازدهی کاربر به اقلام مختلف، نمایه­ای از علائق او ساخته می­ شود. سپس بر اساس میزان تطابق خصوصیات اقلام با نمایه ساخته شده از کاربر، پیشنهادها به کاربر ارائه می­ شود.
ساختار سیستم­های پیشنهادگر محتوا محور در شکل زیر نشان داده شده است.
شکل شماره ۱۱: روند کار روش محتوا محور [۲۴]
همانگونه که در شکل بالا قابل مشاهده است روند کار در متد محتوا محور متشکل از سه مرحله به شرح زیر می باشد [۲۴]:
۳-۲-۱- تحلیل­گر محتوا (Content Analyzer)
در این مرحله محتوای اقلام نشان داده می­ شود. بدین منظور معمولا از تکنیک­های بازیابی اطلاعات استفاده می­ شود. اطلاعات توصیفی سازمان­دهی نشده مربوط به اقلام از قسمت منبع اطلاعات (Information Source) استخراج شده و در این مرحله سازمان­دهی می­ شود. یعنی هر قلم توسط اطلاعات سازمان­دهی شده نمایش داده می­ شود. مثلا اگر سیستم پیشنهادگر مربوط به فیلم باشد هر فیلم می ­تواند توسط ویژگی­های مربوط به بازیگران، کارگردانان و…. نمایش داده شود. یا اگر سیستم پیشنهادگر مربوط به صفحه وب باشد هر صفحه وب می ­تواند توسط برداری از کلمات کلیدی نمایش داده شود. به این صورت که ریشه کلمات به عنوان خصوصیات و مقدار tf/idf مربوط به هر ریشه به عنوان مقدار آن در نظر گرفته شود.
نتیجه حاصل شده از این مرحله در قسمت اقلام نمایش داده شده
(Represented Items) ذخیره می­ شود.
۳-۲-۲- یاد گیرنده نمایه (Profile Learner)
در این مرحله بر اساس عکس العملی که کاربر در برابر اقلام مختلف نشان داده و در قسمت بازخورد (Feedback) ذخیره شده است، نمایه­ای از علائق او ساخته می­ شود. این کار معمولا توسط تکنیک­های موجود در حوزه یادگیری ماشین انجام می­ شود.
عکس العملی که کاربر در مقابل اقلام از خود نشان می­دهد به دو صورت صریح و ضمنی می­باشد. عکس العمل صریح به این صوت است که کاربر علاقه یا عدم علاقه خود نسبت به اقلام را توسط امتیازدهی یا توصیفی کوتاه نشان دهد. در عکس العمل ضمنی کاربر هیچ دخالتی ندارد و خود سیستم توسط کنترل و تحلیل رفتار و فعالیت­های کاربر، علائق او را استخراج می­ کند.
با توجه به اینکه سلیقه افراد در طول زمان تغییر می­ کند، نمایه ساخته شده از کابر نیز باید با توجه به این تغییرات به روز شود. برای این منظور ابراز علاقه و یا عدم علاقه کاربر به اقلامی که در لیست به او پیشنهاد شده ­اند به عنوان باز خورد ذخیره و برای به روز کردن نمایه او استفاده می­ شود.
درست است که سایت پیشنهادگر آمازون بر اساس روش فیلترینگ اشتراکی است. ولی همانطور که در شکل شماره ۱۲ قابل مشاهده است در این نمونه صفحه از سایت آمازون گزینه­ای به نام Youre Favoites وجود دارد که با بهره گرفتن از این گزینه قسمتی از نمایه کاربر می ­تواند بر اساس روش محتوا محور ساخته شود. همانگونه که در شکل شماره ۱۳ قابل مشاهده است در این صفحه انواع کتاب­هایی که مطابق با علائق کاربر است نمایش داده شده است. انواعی که در این قسمت قابل مشاهده است یا به صورت ضمنی بر گرفته شده، مانند بررسی اقلامی که کاربر تا کنون خریداری کرده است، یا به صورت دستی توسط خود کاربر وارد شده است. این قسمت توسط کاربر قابل ویرایش و تطبیق پذیر با سلایق و علائق او می­باشد.
شکل شماره ۱۲ : نمونه صفحه­ای از سایت آمازون
شکل شماره ۱۳ : استفاده از روش محتوا محور در سایت آمازون
۳-۲-۳- جزء فیلترینگ (filtering component )
در این مرحله میزان شباهت پروفایل ساخته شده از کاربر با اطلاعات توصیفی سازماندهی شده اقلام مورد نظر سنجیده می­ شود. این کار می ­تواند توسط یکی از معیارهای اندازه گیری شباهت مانند معیار اندازه گیری کسینوس صورت گیرد. بر این اساس مشخص می­ شود که کدام یک از این اقلام مورد علاقه کاربر است. نتیجه حاصل شده از این مرحله یک لیست پیشنهادی از اقلام می­باشد که بر اساس علائق کاربر مرتب شده است.
۳-۳- مزایای روش محتوا محور

الف- عنوان تحقیق
عنوان به زبان فارسی:
ارزیابی اثرات ساختار کالبدی محلات بر کیفیت زندگی شهروندان ( مطالعه موردی: محلات نارمک و گلشن
(خاک سفید) شهر تهران)
۲- عنوان به زبان انگلیسی/(آلمانی، فرانسه، عربی):
Evaluation of Effect of Neighborhoods´s Physical Structure on Quality of Citizens Life (Case Study: Narmak and Golshan (Khak Sefid) Neighborhoods of Tehran City).
ب – تعداد واحد پایان‏ نامه: ۶
ج- بیان مسأله اساسی تحقیق :
مباحث مرتبط با پایداری و ارتقای استانداردهای زندگی نزدیک به یک قرن در جامعه شناسی، برنامه ریزی شهری و جغرافیای شهری (با رویکرد فضایی) مطرح است. به عبارتی دیگر ترکیب نظریات جامعه شناسی در پارادایم های جغرافیای شهری منجر به پیدایش رویکرد مطالعاتی نوینی با عنوان جغرافیای اجتماعی شهرها در سال ١٩٧٠گردید.
کیفیت زندگی و مفاهیم مرتبط با آن از جمله؛ کیفیت محیط (محیط طبیعی ومحیط ساخته شده)، کیفیت مسکن، امنیت اجتماعی و فرهنگی، سلامت شهری، حکمروایی خوب شهری و مفاهیم دیگر بر گرفته از سرچشمه های مطالعاتی جامعه شناسان و جغرافیدانان شهری است که از آن به عنوان توسعه پایدار شهری یاد می شود. این مفاهیم در ابعاد کیفی و کمی زندگی به صورت ذهنی و عینی متجلی است.
یکی از اهداف برنامه‌ریزان شهری و هدف مشترک توسعه در سطح محلی، ملی و بین المللی تامین کیفیت زندگی برای ساکنان شهر می‌باشد به نحویکه بیان می‌شود آینده زندگی بشر متکی بردرک بهتر عواملی است که بر کیفیت زندگی انسان اثرگذار هستند. با گسترش شهرها و بویژه شهرهای بزرگ، جوامع انسانی با مشکلات متعددی روبرو شده‌اند که از مشخص‌ترین آنها میتوان کاهش و افت درسطح کیفیت زندگی شهری اشاره نمود. نظر به اینکه زمینه‌ها و هدف‌های توسعه پایدار و کیفیت مطلوب زندگی به معنای اعم کلمه، دو روی یک سکه‌اند و اهداف برنامه‌ریزی همه جانبه در زمینه توسعه پایدار درجهت بهبود کیفیت زندگی است، ازین رو جهت دست‌یابی به شهری پایدار لزوم توجه به موارد ذکر شده دو چندان می‌شود.

کلان شهر تهران به عنوان پایتخت و مرکز اداری- سیاسی کشور، حوزه زیستی کلان و با پیشینه ای کمتر از سایر شهر های بزرگ کشور، مجموعه ای است که بیش از سایر شهر های ایران شاهد دگرگونی های گسترده کالبدی – فضایی در ابعاد توسعه شهری بوده است. در شهر تهران طی دهه های اخیر به تدریج محلات نابسامان و سکونتگاه های غیررسمی خارج از برنامه رسمی توسعه شهری با ساختار کالبدی ناکارآمد شکل گرفته و گسترش یافته است. این پدیده در مطالعات شهری به عنوان یکی از آسیب های شهری مطرح می باشد. در کشورهای جهان سوم از جمله ایران آشفتگی و عدم انطباق ویژگی های این نوع سکونتگاه ها با استاندارهای شهرسازی و برنامه ریزی کاملا مشهود است. این شکل از توسعه به دلیل در نظر نگرفتن نیازهای رشد جمعیت و کمبود امکانات زیربنایی، تعیین جهت مناسب و نحوه گسترش فیزیکی شهرو به طور کلی تماما برنامه ریزی شده نبودن تغییرات آنها برای جوابگویی به نیازهای فعلی و پیش بینی نیاز های آینده در حوزه برنامه ریزی شهری از مشکلات عدیده ای رنج می برد که در این میان می توان به مواردی از قبیل آشفتگی، نابسامانی و عدم تعادل در عملکردهای شهری، ساخت و سازهای بدون برنامه ریزی، تقلیل سرانه های خدماتی، نارسایی در دسترسی به خدمات مختلف شهر، آلودگی محیطی، نازیبایی بصری، ازبین رفتن باغات، استفاده غیر اصولی از اراضی شهری و در مجموع کاهش کیفیت زندگی شهری اجتماعات محلی اشاره نمود.
از سوی دیگر، ضرورت توجه به روند توسعه شهر تهران و تدقیق و بررسی ساختار کالبدی شهر و اثرات آنها بر روی کیفیت زندگی ساکنان شهر تهران در عرصه برنامه ریزی شهری به عنوان مهم ترین هدف و چالش که ممکن است به بسیاری از مشکلات آینده چه در سطح منطقه ای و ملی دامن بزند و در نتیجه لزوم بازنگری و دخالت برنامه ریزان توسعه شهری و مدیران شهری را دار این مهم دو چندان سازد.
ادامه روند توسعه شهر تهران محدودیت ها و فرصت هایی را برای توسعه آتی شهر به وجود آورده است که تنها با در نظر گرفتن این موارد قادر به ارتقا سطح کیفیت زندگی برای ساکنین این شهر خواهیم بود. در این میان محله نارمک واقع در منطقه ۸ شهرداری تهران را می توان به عنوان یک محله پایدار و دارای ساختار کالبدی مناسب و کارآمد دانست که محصول برنامه ریزی و طراحی شهرسازان دوران معاصر است، هسته مرکزی منطقه (نارمک) که اولین تجربه شهرسازی مدرن ایرانی است و عملیات ساختمانی کوی کالاد که در سال ۱۳۲۹ بوسیله بانک ساختمانی طرح ریزی اولیه گردیده، درحدود سال ۱۳۳۸شروع و در سال ۱۳۴۵ به پایان رسید هم چنین آن را باید جزو اولین شهرک های طراحی شده با ساختار منظم شبکه معابر شمالی– جنوبی و دارای سلسله مراتب دانست. بررسی ها نشان داده است که اصول و معیارهای پایداری محله نظیر هویت، سرزندگی، دسترسی، تنوع، تأمین خدمات و امنیت، در حد بالایی درنارمک تحقق یافته است. با توجه به پایداری محله چنین به نظر می رسد در صورت توجه به ظرفیت قابل تحمل محله از نظر آستانه ظرفیت های جمعیتی و ساختمانی و چنانچه نظارت مستمر به عنوان یک اصل مهم مورد غفلت قرار نگیرد، اصول و معیارهایی که پایداری محله و در نتیجه سطح کیفیت زندگی شهری را تضمین کرده، ازدست نخواهند رفت. در مقابل محله گلشن (خاک سفید) واقع در منطقه ۴ شهرداری تهران از محله های تقریبا تازه احداث شهر تهران است که سابقه شکل گیری سکونت درآن به اوایل دهه ۵۰ باز می گردد. امکان سکونت در چنین بافت خودرویی با خانه های غیر مقاوم نامطلوب و هم سو با ناهنجاری های برنامه های توسعه شهری گشته است. هرچند این محله به دلیل ساختار کالبدی ناکارآمد هنوز جز بافت فرسوده منطقه محسوب می شود، طی سال های اخیر از طریق کنترل بر ساخت و ساز، این بافت فرسوده تا اندازه ای ساماندهی شده است. وجود مراکز محله ای و پایگاه های اجتماعی، مذهبی، فرهنگی و فضاهای عمومی که با بهره گیری از زمین های بایر و مستعد شکل گرفته اند، نقش بسزایی در اصلاح بزهکاران و افزایش سطح فرهنگی شهروندان داشته است. همچنین استفاده از الگوی مناسب حمل و نقل، ترافیک و جایگزینی حمل و نقل عمومی به جای وسایل حمل و نقل شخصی موجب افزایش رضایت مندی شهروندان این محله شده است، اما بازهم به نظر می رسد علی رغم اقدامات اخیر انجام داده شده محله گلشن(خاک سفید) در مقایسه با محله نارمک به دلیل نارسایی ها و ناکارآمدی های موجود در ساختار کالبدی اش از کیفیت زندگی شهری پایین تری برخوردار باشد.
از آنجا که کیفیت زندگی شهری ابعاد و جنبه های متعددی را در بر می گیرد و همچنین از آنجا که یکی از اهداف اصلی و اولیه هر نوع برنامه ریزی افزایش کیفیت زندگی ساکنان می باشد؛ مسلما این نوع سکونتگاه با توجه به ساختار کالبدی خود نیز اثری غیر قابل اجتناب بر کیفیت زندگی ساکنان داشته است. که لزوم هدایت آگاهانه و ساماندهی اساسی را افزایش داده است، لذا در صورت شناخت و پیش نگری این مشکلات، توان چاره جویی آنها به مراتب بیشتر و بهتر وجود خواهد داشت.
ما در این تحقیق در پی آن هستیم که با توجه به تغییر ساختار کالبدی سکونتگاه های خودرو در طول زمان، کیفیت زندگی شهری دراین نوع بافت را با تأکید بر رابطه پویای انسان- محیط بررسی و ویژگی های آن را با ساختار کالبدی بافت برنامه ریزی شده مقایسه کنیم، برای پی بردن به این نکته که بعد از گذشت چند دهه کیفیت زندگی شهری درکدام یک از این بافت ها مطلوب تر است. بدین منظور، دو محله شهر تهران ذکر شده در بالا انتخاب شدند یکی با باساختار کالبدی ناکارآمد(محله گلشن( خاک سفید))و دیگری با ساختار کالبدی کارآمد و مناسب (محله نارمک) و با در نظرگرفتن معیارها و شاخص های کیفی و کمی کیفیت زندگی شهری مقایسه تطبیقی شدند. تا با درک و تحلیل نوع ساختار کالبدی این دو سکونتگاه در راستای پیش نگری مشکلات و ارائه راه حل های مرتبط در آینده گامی موثر برداشت.
د - اهمیت و ضرورت انجام تحقیق
مسأله توجه به ساختار کالبدی محلات و ارزیابی اثرات آن برکیفیت زندگی شهروندان به منظور یافتن راه حل هائی برای ارتقا سطح کمی و کیفی زندگی شهری وکنترل، هدایت تحول شکل شهر، روند رشد و توسعه شهری در آنها از جنبه های مختلف حائز اهمیت است که به اختصار میتوان موارد ذیل را برشمرد:
از نظرکالبدی-عملکردی وضعیت نامطلوب اسکان، تحمیل ساختمان های ناهمگون و بدون رعایت اصول فنی و شهرسازی به شهرها ، در نتیجه آن بافت شهری دچار نابسامانی به ویژه در مناطق حاشیه ای شهر می شود. مسکنهای غیر معمول، خیابان‌ها و کوچه‌های تنگ و باریک، سطح پایین برخورداری از امکانات و تسهیلات زندگی، عدم برخورداری لازم از امکانات، تأسیسات و خدمات شهری از جمله موارد قابل اشاره در این زمینه می باشد که به افت کیفیت زندگی شهری منجر می گردد.
از نظر امنیت آسیب زا بودن محیط، وجود فضاهای غیر قابل دفاع، پایین بودن سطح نظارت با به خطر انداختن امنیت شهروندان به دلیل بیشتر بودن آسیب های اجتماعی که منجر به تهدید امنیت اجتماعی ساکنان درسکونتگاه های دارای ساختار کالبدی ناکارآمد می شود.
از نظر زیست محیطی مشکلات زیست‌محیطی انواع آلودگی ها، تصرف غیرقانونی زمین با تخریب اراضی کشاورزی، باغات پیرامون شهرها و در نتیجه گسترش غیر ضروری مناطق شهری در نواحی طبیعی را در این نوع از توسعه ها به دنبال خواهد داشت.
از نظر اجتماعی-جمعیتی فزونی و تراکم بالای جمعیت، رشد فقر، عدم احساس تعلق، افزایش نارضایتی و کاهش حس رضایت و بهزیستی، عدم توازن ابعاد اجتماعی-اقتصادی محلات باعث تشدید اختلاف قیمت اراضی می شود و با قطبی شدن امکانات نابسامانیهای اجتماعی بروز می کند و زمینه ساز بروز پدیده جدایی گزینی اجتماعی و برهم خوردن عدالت فضایی می شود.
از نظرایمنی و آسیب پذیری، آسیب‌پذیری بالا در برابر حوادث طبیعی به دلیل عدم رعایت اصول شهرسازی و به کارگیری مصالح مقاوم را از جمله مسائل این بخش میتوان نام برد.
از نظر اقتصادی اشتغال غالب در مشاغل غیر رسمی، رواج بیکاری و در نتیجه درآمد پایین اجتماعات محلی ساکن در بافت های با ساختار کالبدی ناکارآمد را میتوان بیان داشت.
از نظر مدیریت شهری تحمیل هزینه های بسیار بالا جهت سامان دهی، بهسازی و پاکسازی محیط های نامناسب ایجاد شده در پی نداشتن ساختار کالبدی مناسب در این نوع از سکونتگاه ها.
از منظر برنامه ریزی توسعه شهری ضرورت توجه و نگاه کیفی و اجتماعی به شهرها در عرصه برنامه ریزی شهری و طرح های توسعه شهری با توجه به گسترش روزافزون شهرها که اقدامات سریع عمرانی را به دنبال دارد و در پی آن ساختار کالبدی شهرها لزوما دچار تغییرات میشوند که متاسفانه این امرهمچنان مورد غفلت قرار گرفته است با توجه به این نکته که شناخت و تحلیل ساختار کالبدی محلات شهر به منظور ارتقای کیفیت زندگی شهری می تواند به بهبود عملکردهای اجتماعی اقتصادی و حفاظت از محیط زیست شهری و هم چنین به ارائه راه کارهایی برای توسعه آتی شهر که در نهایت منجر به ساماندهی شهر گردد، کمک نماید.
ه- مرور ادبیات و سوابق مربوطه (بیان مختصر پیشینه تحقیقات انجام شده در داخل و خارج کشور پیرامون موضوع تحقیق و نتایج آنها و مرور ادبیات و چارچوب نظری تحقیق):
تحقیقات داخلی
پایان نامه :
مطالعه تطبیقی کیفیت زندگی در بافتهای خودرو و برنامه ریزی شده اسلامشهر (مورد پژوهی قائمیه و واوان) معصومه فتحعلیان، دانشگاه هنر تهران
هدف کلی از این پژوهش ، تبیین کیفیت زندگی شهری و بررسی آن درسکونتگاه هایی با بافت خودرو و برنامه ریزی شده با مورد مطالعاتی قائمیه به عنوان محله خودرو در اسلامشهر وواوان به عنوان محله برنامه ریزی شده در جوار آن بوده است. مدل تحقیق بعد از طی چهار گام و با تأ کید بر بومی کردن شاخص ها از یازده مؤلفه اصلی مسکن، محله، آمد و شد، امکانات و تسهیلات، تفریح و فراغت، امنیت، فرصت ها و تهدیدهای اقتصادی، بهداشت محیط زیست، روابط همسایگی، حس تعلق و مدیریت و حکمروایی شهری تشکیل شده است. مدل مفهومی تحقیق به کمک شیوه تحلیل عاملی روایی سنجی شد. این تحلیل نشان داد که شاخص های مورد نظر ۷۸ % پراش جامعه آماری را بیان میکنند که این رقم مبیّن روایی مدل تحقیق است. در این پژوهش بعد ذهنی کیفیت زندگی با بررسی میزان رضایتمندی ساکنان دو محله از شاخص های کیفیت زندگی با کمک طیف پنج گزینه ای لیکرت مورد پژوهش قرار گرفت. جهت انجام این امر در هر محله۱۷۵ پرسش نامه به روش نمونه گیری تصادفی ساده تکمیل شد. برخی شاخص های عینی نیز با روش مشاهده کارشناسی و مطالعات کتابخانه ای سنجیده شد و در نهایت به منظور تحلیل همزمان شاخص های عینی و ذهنی استفاده شد. برای مطالعه تطبیقی دو محله از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شد و در نتیجه بررسی فرضیه تحقیق که کیفیت زندگی مطلوب تری را برای بافت برنامه ریزی شده در نظر گرفته بود تأ یید و مشخص شد امتیازکیفیت زندگی مطلوب تری دارد ، درزمینه هایی چون آمد و شد، امکانات و تسهیلات، تفریح و فراغت نمود بیشتری داشته است در حالی که در ارتباط با حس تعلق، روابط همسایگی و امنیت، وضعیت بافت خودرو (قائمیه) مطلوب تر ارزیابی شده است.

مقالات
در ارتباط با کیفیت زندگی شهری میتوان به همایش که برای اولین بار در ۴و ۵ اردیبهشت ١٣٨٩ توسط معاونت امور شهری اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران با همکاری دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی ایران برگزار گردید اشاره کرد. مقالات این همایش در پنج محور اساسی شامل: ١)محیط فیزیکی و زیرساخت؛ ٢) مولفه های اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی؛ ٣) سلامت در مناطق شهری؛ ۴) امنیت غذا و تغذیه و ۵) حکمرانی و سلامت شهری دسته بندی شده اند که علاوه بررسی ابعاد متنوع سلامت شهری مقالات متعددی نیز در رابطه با کیفیت زندگی شهری در ابعاد مختلف ارائه گردید.
تحقیقات خارجی
تحقیقات کیفیت زندگی چهار دهه تجربی عملی را پشت یر می گذارد. این گونه تحقیقات ابعاد مختلفی از زندگی و محیط فیزیکی را در بر میگیرد. طی سالهای اخیر، کیفیت زندگی به مثابه یک هدف اصلی توسعه جامعه، ماهیت سیاسگذاری های بسیاری از کشورها را تحت تاثیر قرار داده است. کیفیت زندگی ویژگی های کلی اجتماعی، اقتصادی محیط را نشان می دهد،که میتواند به عنوان ابزاری قدرتمند برای نظارت بر برنامه ریزی توسعه اجتماع به کار رود.
امروزه کیفیت زندگی به عنوان مفهومی چند بعدی و مهم در زندگی جوامع در بسیاری از رشته ها از جمله نفوذ یافته است.
نخستین بار در سالهای ١٩٣٠ کیفیت زندگی از سوی محققین در ارتباط با اما آنچه از آن به عنوان مطالعات پزشکی مورد توجه قرار گرفت. (۱۹۸۶Wish: )
مطالعات کیفیت زندگی در حیطه جامعه شناسی شهری، برنامه ریزی شهری وجغرافیای شهری در سالهای ١٩۶٠ در کشورهای پیشرفته صنعتی موردتوجه قرار گرفت. نخستین اقدامات پیشگامانه در ارائه شاخص های کیفیت زندگی یاد میشود، توسط مسئولین شهرداری جکسون ویل ۵ و فلوریدا ۶ درسال ١٩٨۶ انجام شد. ( Bell and Morse:1999)
مطالعات جغرافیایی در ارتباط با کیفیت زندگی از سالهای ١٩٧٠ با رویکرد فضایی و ناحیه ای وارد ادبیات جغرافیایی شد. بررسی و تحلیل اوضاع نامناسب کیفیت زندگی در نواحی مختلف جغرافیایی در اشکال متنوع مورد توجه بسیاری از
جغرافیدانان است. کیفیت زندگی به عنوان یک زمینه کاری درجغرافیای اجتماعی شهرها متاثر از نظریات جامعه شناسی شهری و اقتصاد شهری است. ( ۱۹۶۹:Wilson)
در سال ١٩٧۵ در کنفرانس سازمان ملل متحد بر ابعاد اجتماعی مسکن، مفهوم کیفیت زندگی و بهزیستی اجتماعی در برنامه های توسعه مسکن تاکید جدی شد.
دیوید اسمیت در جغرافیا برای بررسی کیفیت زندگی، رفاه و عدالت اجتماعی ازشاخص های اجتماعی ذهنی و مقایسه عینی استفاده کرد. برای سنجش مورد اول از پرسشنامه و برای مورد دوم از مشاهده و آمار استفاده کرد. شاخصهای مورد تاکید« اسمیت » را بهداشت، مسکن، خدمات عمومی، شادمانی خانوادگی، تعلیم و تربیت، فرصتهای اشتغال، حقوق و مزد، خوراک، حق رای، امید به زندگی، مصرف سرانه پروتئین حیوانی، در صد ثبت نام در مدارس، تعداد متوسط تلفن و روزنامه و نظایر آن تشکیل میدادند. (اسمیت ،١٣٨١)
افزایش توجه های بین المللی به بحث کیفیت زندگی و بهزیستی بشر منجر به گردهمایی ها و کنفرانس هایی گردید که در چهار چوب چنین پژوهش هایی میتوان به اشاره نمود که یک کنفرانس بین المللی میان رشته ای از محققان اروپا، آمریکای شمالی و استرالیا (RIVM)- موسسه ملی سلامت عمومی در هلند به منظور اینکه تخصص های مختلف را در ارتباط با تحقیقات رایج در کیفیت محیط شهری را ترکیب نموده برگزار گردید. اهداف اصلی این همایش که در آوریل سال ٢٠٠٢ در شهر اوترچ (Utrecht)برگزار شد به قرار زیر بود:
- شناسایی مفاهیم کلیدی، تئوریها و مدلهای رایج در پژوهش های کیفیت محیط شهری؛
- بررسی ابعاد چند گانه کیفیت محیط شهری و بهزیستی انسان؛
- تبادل یافته ها و آگاهی های رویکرد متفاوت علمی به منظور تجربه و تحلیل ابعادکلیدی موضوع؛
- توجه به روابط واقعی و بالقوه بین تحقیقات دانشگاهی و سیاست های عمومی طراحی شده برای دستیابی به کیفیت زندگی شهری در شهرهای قرن بیستم و یکمی.
بررسی‌های به عمل آمده مشخص می‌سازد، عدم وجود چهار چوب کلی در تحقیقات کیفیت زندگی به عنوان یک مانع در فرایند مطالعات مورد تایید قرار گرفته است .(Pacione:2003)
و – جنبه جدید بودن و نوآوری در تحقیق:
در سال های اخیر مفهوم کیفیت زندگی از ابعاد و جنبه های مختلف بارها مورد توجه محققان، متفکران رشته های مختلف از جمله برنامه ریزان شهری قرار گرفته است. استفاده از مقایسه تطبیقی به منظور ارزیابی اثرات ساختار کالبدی محلات بر کیفیت زندگی شهروندان (مطالعه موردی: محلات نارمک وگلشن (خاک سفید) شهر تهران) از جمله نوآوری های بکاررفته در نگارش و تدوین این پایان‌نامه است.

a. Test distribution is Normal.

b. Calculated from data.

تحلیل جدول فوق:
مطابق نتایج جدول شماره(۴-۶) با توجه به مقادیر سطح معنیداری Sig=0.230برای متغیر مسئولیت اجتماعی کارکنان، Sig=0.26برای متغیر مسئولیت اجتماعی مشتریان ، Sig=0.430برای متغیر مسئولیت اجتماعی سرمایه گذاران، Sig=0.150 برای متغیر مسئولیت اجتماعی جامعه، Sig=0.320 برای متغیر مسئولیت اجتماعی محیط زیست، Sig=0.250 برای متغیر مسئولیت اجتماعی تامین کننده، Sig=0.560 برای متغیر عملکرد مالی و Sig=0.440 برای متغیر عملکرد غیر مالی محاسبه شده است، و چون این مقادیر بیشتر از  یعنی  میتوان دریافت که فرض H₀ تأیید و فرض H₁رد میشود، بنابراین فرض نرمال بودن توزیع مشاهدات تأیید میشود و میتوان از آزمونهای آماری پارامتریک بهره جست.

۴-۴-توصیف متغیرهای اصلی پژوهش و آزمون همبستگی:
آمار توصیفی و همبستگی پیرسون بین متغیرها در جدول ۴-۲ نشان داده است که با توجه به این جدول همبستگی مثبت بین وضعیت سهام فهرست شده و مسئولیت اجتماعی کل نشان می دهد که شرکت های فهرست شده دارای مسئولیت اجتماعی بالایی هستند، همبستگی مثبت بین وضعیت سهام فهرست شده و عملکرد مالی شرکت ها نشان می دهد که شرکت های فهرست شده عملکرد مالی آنها بهتر از شرکت های فهرست نشده است، با این حال، وضعیت سهام مربوط به عملکرد غیر مالی نیست. به طور مشابه، دو متغیر کنترلی اندازه شرکت و نوع مالکیت مربوط به عملکرد مالی و غیر مالی شرکت نیست. نتایج همبستگی نشان داد که عملکرد مالی و عملکرد غیرمالی از شرکت های مربوط نشان دهنده عملکرد مالی بالاتر از عملکرد غیر مالی است. ارتباط بین مسئولیت اجتماعی شرکت و عملکرد شرکت نشان داد که مسئولیت اجتماعی مطلوب از مجموع تمام شش سهامداران - کارکنان، مشتریان، سرمایه گذاران، جامعه، محیط زیست، و تامین کنندگان بدست آمد که منجر به یک درصد بالاتر از عملکرد غیر مالی شرکت است. برای بررسی تاثیر متغیرهای کنترلی بر روی سایر متغیرها از تجزیه و تحلیل رگرسیون استفاده گردید. در ادامه ضریب همبستگی پیرسون به صورت جداگانه با بهره گرفتن از نرم افزار Eviews برای هر یک از فرضیات ذکر گردید.
_۰ :Hبین مسئولیت اجتماعی با عملکرد شرکت رابطه معناداری وجود ندارد.
:H_1: بین اندازه سازمان با عملکرد شرکت رابطه معناداری وجود دارد.
طبق جدول فوق بین تمامی متغیرهای مستقل (مسئولیت اجتماعی کارکنان، مشتریان، سرمایه گذاران، جامعه، محیط زیست، تامین کننده) با متغیر وابسته (عملکرد مالی) رابطه معنی دار و مثبت وجود دارد اما بین تمام این متغیرهای مستقل با عملکرد غیر مالی شرکت رابطه معنی دار و منفی وجود دارد.
جدول (۴-۴)-نتایج آزمون همبستگی

مدل

فرضیه

ضریب همبستگی

p-value

نتیجه آزمون

اول

بین مسئولیت اجتماعی کارکنان با عملکرد مالی رابطه معنی داری وجود دارد

۸۳/۰

۰۵/۰

 تایید می شود

دوم

بین مسئولیت اجتماعی مشتریان با عملکرد مالی رابطه معنی داری وجود دارد

۳۲/۰

۰۴/۰

 تایید می شود

سوم

بین مسئولیت اجتماعی سرمایه گذاران با عملکرد مالی رابطه معنی داری وجود دارد

۳۹/۰

۰۰/۰

• تابع تولید از نوع لئونتیف است. (۲-۲-۲)

• نیروی کار عاملی برونزاست و با نرخ ثابت   رشد می کند.

• پیشرفت فنی وجود ندارد.

• موجودی سرمایه بدون استهلاک است.

• سطح قیمتها و نرخ بهره ثابت است.

• دولت هیچگونه دخالتی در اقتصاد ندارد.

در معادلۀ مذکور   و   ثابت بوده و به ترتیب معرف مقدار سرمایه و نیروی کار لازم جهت تولید یک واحد محصول است. با توجه به ثابت بودن   و فروض اشتغال کامل نیرویکار و عدم پیشرفت فنی حداکثر نرخ رشد محصول توسط نرخ رشد نیروی کار تعیین میشود. هارود به آن نرخ طبیعی یا نرخ رفاه مطلوب میگوید.
هارود نسبت متوسط سرمایه به محصول  و نسبت نهایی آن  را یکسان در نظر میگیرد. لذا با توجه به فرض عدم استهلاک خواهیم داشت: (۲-۲-۳ )
رابطه) ۲-۲-۳ (در واقع همان شکل اصلی مدل شتاب است.
طبق شرط تعادل اقتصاد کلان داریم: (۲-۲-۴)
که  سرمایهگذاری خالص بخش خصوصی و  میل نهایی به پس انداز و  کل پس انداز بخش خصوصی و  تغییرات درآمد ملی و  رشد تولید است.  به عنوان نرخ واقعی رشد اقتصادی و با نماد  نشان داده میشود.
معادلۀ رشد هارود را با توجه به مفهوم   میتوان به دو طریق مختلف تفسیر کرد؛ یعنی با توجه به این که   نسبت نهایی سرمایه به تولید یا نسبت متوسط سرمایه به تولید در نظر گرفته شود، دو تفسیر مختلف از الگوی هارود میتوان داشت که در ذیل به آن پرداخته میشود.
الف- معادلۀ هارود به عنوان یک امر بدیهی
اگر  نسبت نهایی تغییر در موجودی سرمایه به تغییر در درآمد واقعی تعبیر شود، آنگاه رابطه (۲-۲-۴) رشد واقعی تولید خواهد بود که یک امر بدیهی است و در واقع یک اتحاد است که طبق تعریف همواره برقرار است.
از رابطه (۲-۲-۴ ) داریم:
با جایگذاری مقدار   از رابطه فوق داریم:
همان محاسبه فرمول سرمایهگذاری است که از مفروضات مدل هارود به شمارمیرود.
ب - معادله هارود به عنوان راه رشد تعادلی
اگر   نسبت متوسط سرمایه به محصول تعبیر شود، آنگاه معادله (۲-۲-۴) صرفاٌ یک اتحاد نیست و محتوای نظری خواهد یافت که شرایط مورد نظر صاحبان مؤسسات اقتصادی را برای افزایش موجودی سرمایه، در صورت معین بودن نرخ رشد محصول بیان میدارد.

این نرخ رشد با نماد  نشان داده میشود و به آن نرخ تضمین شدۀ رشد^[۱۹]میگویند، چنین نرخ رشدی کارفرمایان را نسبت به آنچه تولید میکنند متقاعد میکند^[۲۰]. از آنجا که رشد واقعی حاصل تصمیمات و انتظارات گروه های متعدد میباشد   مستقل از هم تعیین میشوند، لزوماً نرخ رشد واقعی و تضمینی در اقتصاد برابر نیستند.
۲-۲-۲ الگوی دومار
تمام فروض الگوی هارود برای الگوی دومار نیز صادق است. در این الگو سعی برآن است که سطح سرمایهگذاری برای تضمین برابری بین سطح واقعی درآمد یا محصول با سطح بالقوۀ آن حاصل گردد. دومار کمیت ثابت  که مبین تغییر در ظرفیت بالقوۀ تولید به ازاء یک واحد سرمایهگذاری است را به صورت رابطه (۲-۲-۵) تعریف می کند.
(۲-۲-۵)
از طرفی دومار سطح درآمد واقعی را به صورت یک فرمول ضریب افزایش کینزی تعریف میکند، که در اینجا  ضریب تکاثر افزایش درآمد ملی است. (۲-۲-۶)
با جایگذاری رابطه (۲-۲-۵) در (۲-۲-۶) داریم: (۲-۲-۷)
از آنجا که لزوماً دستیابی به ظرفیت بالقوۀ تولید لحاظ شده در  به سطح سرمایهگذاری معین در آن نیاز ندارد،  ممکن است از حداکثر میانگین بهره وری بالقوۀ سرمایهگذاری کمتر باشد؛ هارود نیز به این امر معتقد بود. در نتیجه نرخ رشد در الگوی دومار (  ) با نرخ رشد طبیعی در الگوی هارود(  ) برابر خواهد بود. باید توجه داشت که دومار ثابت بودن نسبت سرمایه به محصول را منوط به فرض ثبات تکنولوژی میداند. در الگوی دومار گرایش به سرمایهگذاری ناکافی موجب عدم تحقق نرخ رشد سرمایهگذاری در حد  میشود. علاوه بر آن تضعیف روبه تزاید انگیزههای سرمایهگذاری در طی زمان
بر بیثباتی رشد تعادلی دومار دلالت میکند.
هر دو الگوی هارود و دومار نشانههایی از بیثباتی در خود دارند، هر چند مکانیسم این بیثباتی در الگوی هارود واضحتر است زیرا این بیثباتی در الگوی هارود نتیجۀ روابط متقابل تابع سرمایهگذاری و معادلۀ اساسی از یک طرف و انتظارات کارفرمایان از طرف دیگر است؛ ولی در الگوی دومار مکانیسم این بیثباتی روشن نیست. در هر دو الگو در بلندمدت یک وضعیت رکود همراه با بیکاری مزمن و ظرفیت راکد قابل مشاهده است.
۲-۲-۳ الگوی رشد نئوکلاسیک
مهمترین مقاله در مورد نظریه‌ رشد اقتصادی که مورد قبول همگان قرار گرفت، مقالۀ نئوکلاسیک سولو (۱۹۵۶)‌ بود، که پایه‌ اصلی نظریه‌های رشد اقتصادی در دهه‌ های بعدی شد. دلیل پذیرش الگوی سولو استفاده او از تابع نئوکلاسیکی،‌ فرض بازده ثابت نسبت به مقیاس، قانون بازده‌ نزولی در داده ها و وجود کشش جانشینی مثبت بین داده‌ها بود.
سولو در مقالۀ معروف خود اشاره میکند تمامی فروض الگوهای هارود-دومار را در تحلیل رشد بلندمدت میپذیرد به جز اینکه ضرایب فنی تولید ثابت باشد^[۲۱]. فروض این مدل که علت رشد اقتصادی کشورها را در انباشت سرمایه فیزیکی میداند به شرح ذیل است.

• تولید توسط دو عامل نیروی کار   و سرمایه   انجام میشود و تابع تولید دارای بازدهی ثابت نسبت به مقیاس و از شکل زیر تبعیت میکند.

(۲-۲-۸)
با توجه به اینکه تابع تولید با بازدهی ثابت به مقیاس در نظر گرفته شده است، میتوان رابطه (۲-۲-۸) را به صورت محصول سرانه هر کارگر بازنویسی کرد.
(۲-۲-۹)

• سرمایهگذاری و پسانداز برابر و نسبت ثابتی از محصول هستند.

در اینجا میل نهایی به پسانداز است. (۲-۲-۱۰)

• نیروی کار با نرخ ثابت  افزایش مییابد. (۲-۲-۱۱)

طبق شرط تعادل اقتصاد کلان داریم: (۲-۲-۱۲)

۵/۳۲۴۴

۲۲/۵۵

۰۰۱/۰

۷۰/۰

۰۰/۱

گروه ها

۳۴/۵۳۵

۱

۳۴/۵۳۵

۱۱/۹

۰۰۶/۰

۲۸/۰

۸۲/۰

همان طور که در جدول (۴-۸) ملاحظه می‌شود تفاوت بین دو گروه آزمایش و کنترل با در نظر گرفتن اثر پیش‌آزمون معنادار است (۰۵/۰p<). نتایج تحلیل کوواریانس نشان می‌دهد، آموزش مهارتهای اجتماعی بر نگرش صمیمانه مددجویان دختر با نقص بینایی موثر بوده است ونمرات نگرش صمیمانه آنان را افزایش داده است.
فصل پنجم
بحث و نتیجه‌گیری
۵-۱ مقدمه
در این پژوهش اثربخشی آموزش مهارتهای اجتماعی بر سازگاری اجتماعی و نگرش صمیمانه مددجویان دختر با نقص بینایی شهر اصفهان مورد بررسی قرار گرفته است.
۵-۲ تبیین یافته‌های پژوهشی
در مورد فرضیه اول آموزش مهارتهای اجتماعی باعث بهبود سازگاری اجتماعی مددجویان دختر با نقص بینایی می‌شود. این فرضیه مورد تایید قرار گرفت.
یافته‌های این پژوهش با یافته‌های پژوهشی مک‌کاسپی (۱۹۹۶)، گرشام و همکاران (۲۰۰۱)، ثابتی (۱۳۷۷)، آخوندی (۱۳۷۹)، اعرابی (۱۳۸۰، ۱۳۸۶)، بهرامگیری (۱۳۸۰)، سخندان توماج (۱۳۸۰)، درستی (۱۳۸۱)، ارجمندی (۱۳۸۲)، فروغ‌مند (۱۳۸۵)، تابش (۱۳۸۶)، سپاه منصور (۱۳۸۶)، تویسرکانی (۱۳۸۷)، رخ فرد (۱۳۸۸)، همخوانی دارد.
پژوهش‌های طولی مؤید تأثیر منفی فقدان یا نقص مهارت اجتماعی بر سلامت روان فرد است (کوئن و همکاران، ۱۹۷۳). پژوهش‌ها، به تأثیر برنامه‌های آموزش مهارت‌های اجتماعی بر دانش‌آموزان با نیاز‌های خاص اشاره داشته‌اند (گرشام و همکاران، ۲۰۰۱، مک‌کاسپی، ۱۹۹۶). اعرابی (۱۳۸۰)، تویسرکانی (۱۳۸۷)، ثابتی (۱۳۷۷) در تحقیقات خود دریافتند که آموزش مهارت‌های اجتماعی باعث افزایش سازگاری اجتماعی در نوجوانان می‌شود. اعرابی و همکاران (۱۳۸۶) در پژوهشی تحت عنوان اثربخشی آموزش مهارتهای زندگی بر سازگاری اجتماعی نوجوانان دختر اصفهان نشان دادند که آموزش مهارت زندگی بر میزان سازگای اجتماعی نوجوانان مؤثر بوده و آن را افزایش داده است. فروغ‌مند (۱۳۸۵)، در پژوهشی تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر سازگاری فردی و اجتماعی دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه اهواز را مورد بررسی قرارداده، یافته‌های پژوهشی نشان داد که آموزش این مهارتها بر افزایش سازگاری فردی و اجتماعی دانش‌آموزان دختر دبیرستانی تأثیر مثبتی داشته است. سپاه منصور (۱۳۸۶) در پژوهش خود به بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر انگیزه پیشرفت، خود احترامی و سازگاری اجتماعی دانشجویان آزاد پرداخت. یافته‌ها نشان داد که آموزش مهارتهای زندگی، در میزان ارتقای انگیزه پیشرفت، خود احترامی و سازگاری دانشجویان مؤثر است. ارجمندی (۱۳۸۲) به بررسی میزان اثربخشی آموزش مهارت‌های اجتماعی بر رفتار سازگارانه کودکان عقب‌مانده ذهنی خفیف به‌مدت ۵/۲ ماه در ۱۵ جلسه آموزشی برای آزمودنی‌‌های گروه آزمایش پرداختند، تحلیل داده‌ها نشان داد که گروه آزمایش پس از پایان جلسات آموزشی، بهبود معنی‌داری را در زمینه رفتار سازگارانه (مجموع مهارت‌های زندگی روزمره و مهارت اجتماعی‌شدن) و مهارت‌های اجتماعی پیدا کرده‌اند. بررسی پیگیری نیز نشان داد که بهبودهای به دست آمده از آموزش، ۲ ماه پس از پایان آموزش نیز همچنان حفظ شده است. بایبرشات (۱۹۹۱)، در تحقیق خود فقدان مهارتهای اجتماعی را در نابینایان تأئید کرده است. کایزن و بوچانان (۱۹۹۵، به نقل از ثابتی و شهینی ییلاق، ۱۳۷۷) اظهار می‌دارند که فرایندهای سازگاری در زمینه‌ی ارتباطات مفید اجتماعی شکل می‌گیرد و اجتماعی شدن و یادگیری مهارت‌های اجتماعی زمینه‌ی افزایش سازگاری را فراهم می کند. تحقیقات گوناگون نشان می‌دهد که بین کمبود مهارتهای اجتماعی و بروز اختلالات رفتاری در آینده رابطه وجود دارد.

بالارد (۱۹۹۳) تأثیر آموزش مهارتهای اجتماعی را برسازگاری اجتماعی افراد آسیب دیده مورد پژوهش قرار داد. نتایج نشان داد که آموزش در بالا بردن مهارتهای اجتماعی مؤثر بوده است. درتبیین این فرضیه اول می‌توان گفت سازگاری اجتماعی در این تحقیق عبارت بود از ارائه پاسخ‌هایی که هم مورد قبول جامعه باشد و هم ارضا نیازهای فرد را دربرداشته باشد. این تعریف در مقایسه با تعاریف دیگر از سازگاری اجتماعی کلی‌تر است. به طوری‌که هم نیازهای فردی و هم شرایط اجتماعی در نظر گرفته شده است. اگر بخواهیم تعریف دقیق‌تری از سازگاری اجتماعی ارائه نماییم باید بگوییم سازگاری اجتماعی عبارت است از رفتارها و تفکراتی که در جهت شکوفایی فرد و جامعه با در نظر گرفتن شرایط زمانی بروز می‌کند. نتایج نشان داد که آموزش در بالا بردن مهارتهای اجتماعی مؤثر بوده است. از آن جاییکه سازگاری اجتماعی، موجب رشد اجتماعی می‌شود و اگر رفتار مددجویان با نقص بینایی با معیارها و استانداردهای جامعه تطبیق کند و سازگار با محیط باشد، رفتار آنها نیز با معیارهای اجتماعی سازگار می‌شود. از آنجا که دختران با نقص بینایی احتمالا در معرض آسیبهای اجتماعی می‌باشند لذا با فراگیری مهارتهای اجتماعی میتوان میزان انطباق و سازگاری خود را با محیط و اطرافیان بالا برد. آموزش مهارتهای اجتماعی به افرادبا نقص بینایی سبب پایبندی بیشتر آنها به اعتقادات و حقوق افراد دیگر میشود. این آموزش سبب میگردد با آموختن ارتباط مؤثر و اجتماعی و همدلی با افراد و از همه مهمتر خودشناسی، به حقوق، احساسات و نیاز دیگران احترام بگذارند. همین موجب می‌شود در مقابل خطرات و مسائل اجتماعی بیرون از خانواده که به شدت آنها را تهدید میکند قدرت مقابله و نه گفتن داشته باشند.
در مورد فرضیه دوم آموزش مهارتهای اجتماعی باعث بهبود نگرش صمیمانه مددجویان دختر با نقص بینایی می‌شود. این فرضیه مورد تایید قرار گرفت. یافته‌های این پژوهش با یافته‌های آقاجانی (۱۳۸۱)، اعرابی (۱۳۸۰) و مرادی و همکاران (۱۳۸۵) همخوانی دارد. ، سخندان توماج (۱۳۸۰)، نشان داد که آموزش اثر بخشی مهارت‌های اجتماعی برکاهش مشکلات رفتاری- عاطفی کودکان دبستانی شهرستان گنبد کاووس مؤثر است. درتبیین این فرضیه میتوان گفت که افراد با نیاز‌های خاص به ویژه مددجویان دختر با نقص بینایی به سبب محدودیت در تعاملات خود با دیگران نگرش‌های نامناسبی نسبت به اطرافیان، خانواده و جامعه پیرامون پیدا می‌کنند و آموزش مهارتهای اجتماعی گروهی می‌تواند صدمات وارده به نگرش آنها را بهبود ببخشد.
در مورد فرضیه‌های فرعی (۳، ۴، ۵ و ۶) آموزش مهارتهای اجتماعی باعث بهبود مؤلفه‌های سازگاری اجتماعی (روابط مدرسه‌ای، روابط خانوادگی، علایق ضد اجتماعی مددجویان دختر با نقض بینایی می‌شود. این فرضیه‌ها (به استثنا مولفه مهارتهای اجتماعی) نیز تایید گردید. یافته‌های این پژوهش با یافته‌های پژوهش‌های مندونکا (۱۹۸۱)، پارکر و آشر (۱۹۸۷)، بالارد (۱۹۹۳)، قائمی (۱۳۸۱)، لطف آبادی (۱۳۸۴) همسو است.
مظاهری (۱۳۸۶) به بررسی سازگاری اجتماعی کودکان و نوجوانان مصروع (۱۸-۱۲ سال) شهر اصفهان پرداختند. یافته‌های پژوهش نشان داد که میانگین نمره سازگاری اجتماعی کودکان و نوجوانان مصروع شرکت‌کننده در پژوهش در مؤلفه نقشهای اجتماعی بزرگتر از سطح متوسط بود، اما میانگین نمره آنها در دیگر مؤلفه‌های سازگاری اجتماعی مهارتهای اجتماعی، علائق ضداجتماعی، روابط خانوادگی، روابط اجتماعی، روابط مدرسه‌ای کمتر از سطح متوسط بود. همچنین افراد دارای مهارت اجتماعی موفق‌تر از افراد فاقد این مهارت‌ها در امر تحصیل هستند (پارکر و آشر، ۱۹۸۷). در این پژوهش به زمینه‌های روابط همسالان، روابط مدرسه‌ای، مهارت‌های اجتماعی که مرتبط با سازگاری اجتماعی بود، پرداخته شد و نتایج نشان داد که سازگاری اجتماعی به طور معناداری تغییر پیدا کرده است. در تبیین این فرضیه‌های فرعی (۳، ۴، ۵ و ۶) می‌توان گفت از آنجا که سازگاری اجتماعی حیطه گسترده‌ای چون روابط همسالان، روابط خانوادگی، روابط مدرسه‌ای، مهارت‌های اجتماعی و. . . را شامل می‌شود و در آزمون سازگاری اجتماعی کالیفرنیا هم به بخشی از آن اشاره شده است. آموزش مهارت‌های اجتماعی ممکن است تنها بخشی از سازگاری اجتماعی را بالا ببرد که در پژوهش حاضر اینگونه بوده است. مثلاً نتایج پژوهش نشان می‌دهد که آموزش بر همه خرده‌مقیاس‌ها به استثنای خرده‌مقیاس مهارت اجتماعی تأثیر گذاشته است. بنابراین برای بالا بردن سازگاری اجتماعی ضروری است که به دیگر جنبه‌های آن توجه شود.
۵-۳ محدودیت‌های پژوهش
مهمترین محدودیت‌ این پژوهش عدم پیگیری نتایج بدست آمده می‌باشد.
این پژوهش بر روی نمونه‌های دختر صورت گرفته است و تعمیم نتایج در مورد پسران باید با احتیاط صورت گیرد.
۲- نمونه‌های این پژوهش مددجویان نابینای دختر مرکز فاطمه الزهرای اصفهان بوده است و تعمیم نتایج به سایر نابینایان باید با احتیاط صورت گیرد.
۳- از آنجا که سازگاری اجتماعی یک مفهوم بین فرهنگی است و این پژوهش در شهرستان اصفهان صورت گرفته است، تعمیم نتایج به سایر فرهنگ‌ها و شهرستان‌ها باید با احتیاط صورت گیرد.
۵-۴ پیشنهادهای پژوهش
۱- پیشنهاد می‌شود نمونه‌ها از دو جنس انتخاب شود تا تفاوت‌های آنان در میزان تأثیر آموزش مهارت‌های اجتماعی بر سازگاری اجتماعی و نگرش صمیمانه‌شان مشخص شود.
۲- پیشنهاد می‌شود برنامه‌های آموزش مهارتهای اجتماعی با رویکرد شناختی- رفتاری با رویکردهای درمانی دیگر مقایسه شود.
۳- جمع‌ آوری صورت‌های گوناگون از برنامه آموزش مهارتهای اجتماعی و هنجاریابی کردن آنها در داخل کشور اقدامی مناسب به نظر می‌رسد.
۴- تعداد جلسات افزایش و فاصله جلسات کوتاه گردد، تا اثربخشی آن نسبت به آموزش‌های کوتاه‌مدت مشخص گردد.
۵-۵- پیشنهادات کاربردی
۱- معرفی بسته آموزش مهارتهای اجتماعی به سایر مراکز بهزیستی جهت آموزش به مددجویان خود.
۲- برگزاری کارگاه‌های آموزشی مهارتهای اجتماعی برای تمامی گروه‌های معلولین جسمی – حرکتی.
پیوست ۱
پرسشنامه سازگاری اجتماعی کالیفرنیا
دستورالعمل