• • • 1. 1. روغن سویا

       

       

   

   

روغن­ها و چربی­ها از منابع مختلف گیاهی و حیوانی تهیه می­شوند که هر یک دارای ویژگی­های مختلف متابولیکی فیزیکی و شیمیایی هستند. ساختار اصلی روغن­ها و چربی­ها، تری آسیل گلیسرول بوده که خواص فیزیکی آن از جمله نقطه ذوب، پلاستیسیته، اشکال کریستالی و غیره بستگی به طول زنجیر اسیدهای چرب، درجه غیراشباعی،محل پیوندهای دوگانه، نوع و طرز قرار گرفتن اسیدهای چرب موجود در مولکول تری­گلیسرید هستند(زمردی و همکاران،1383).
سويا گياهي است علفي ، يكساله و از خانواده Papilonaceae كه ساقه هاي آن پوشيده از تارهاي سفيد و ارتفاع آن معمولاً 40 الي 80 سانتيمتر است و گاهاً به بيش از يك متر نيز مي رسد، برگهاي آن نيز متناوب و مركب از سه برگچه و گل هاي آن به رنگ تقريباً سفيد يا سفيد مايل به بنفش مي باشد، قسمت مورد استفاده سويا عمدتاً دانه هاي روغن دار این گیاه است که مقام نخست را در تامین روغن گیاهی در جهان داراست. امروزه سویا به عنوان یک کالای استراژیک نه تنها پاسخگوی مصارف غذایی متنوع­اند، بلکه مصارف صنعتی فراوان نیز یافته است. صنایع مربوط به غذاهای حاوی پروتئین سویا در سال­های گذشته در دنیا رشد قابل توجه­ای داشته است(مختارپور،1383).
لوبياي روغني سويا از دانه هاي مهم روغني به شمار مي رود و بر اساس بسياري از مدارك و شواهد 2800 سال قبل از ميلاد در چين كشت مي شده و به عنوان گياهي مقدس مطرح بوده است و حال حاضر نیز بالاترین میزان تولید در جهان را به خود اخصاص داده است. در سال­ 2008 میزان تولید سویا 240870000 تن و میزان تولید روغن حاصل از آن 38790000 تن بود. در سال 2008 تولید روغن سویا بعد از روغن پالم در مقام دوم جهان قرار داشت. در ایران بالاترین سطح زیر کشت مربوط به استان گلستان و حدود 5500 هکتار در سال 87 می­باشد. دانه سويا حاوي پروتئين ، چربي ، هيدرات كربن و عناصر معدني است. پروتئين و چربي (ليپيد) قسمت اعظم ارزش سويا را شامل شده و در حدود 60 درصد تركيبات دانه را تشكيل مي دهند.ميزان تركيبات دانه سويا به شدت تحت تأثير شرايط آب و هوايي و رقم آن قرار دارد. سویا حاوی 21-18 درصد روغن، 42-38 درصد پروتئین، 15 درصد قند نامحلول، 15 درصد قند محلول و 14 درصد رطوبت خاکستر و غیره می­باشد(میرزایی،1383).
این روغن به طور عمده حاوی اسیدهای چرب غیراشباع است. در جدول زیر ترکیب اسیدهای چرب این روغن ذکر شده است:
جدول ‏3‑1: مشخصات روغن سویا

میزان(%)
اسید چرب

7 تا 14
پالمتیک اسید

3 تا 6
استئاریک اسید

18 تا26
اولئیک اسید

50 تا 57
لینولییک اسید

6 تا 9
لینولنیک اسید

به طورکلی روغن­های گیاهی که حاوی درصد بالایی لینولئیک و اسید لینولنیک که اسیدهای چرب غیر اشباع هستند، را می­توان به عنوان روعن خشک شونده نام برد. روغن سویا، روغن نیمه خشک شونده است و بسیار کندتر از روغن­های خشک شونده مانند برزک خشک می­شوند ولی فیلم با وام­تر و با ثبات بیشتری تشکیل می­دهد(پوت^[6]،2001 )
فصل دوم
سابقه تحقيق
2- سابقه تحقیق
کاودر و همکاران(2010)، به بررسی ویژگی­های تخته فیبر دانسیته متوسط با بخار روغن آفتابگردان پرداختند. این تیمار در دمای 220 درجه سانتی ­گراد و در بازده زمانی 10 و 20 دقیقه انجام پذیرفت. نتایج حاکی از کاهش واکشیدگی ضخامت، جذب آب و همچنین مقاومت خمشی با افزایش زمان تیمار بود.
ساچلند و وودسون(1987)، غوطه­وری تخته فیبر داغ را در روغن­های گیاهی و تیمار حرارتی پس از آن را عاملی برای کاهش واکشیدگی ضخامت و افزایش ثبات ابعاد دانستند.

اسدی خرم آیادی(1391)، با بررسی اثر تیمار روغن سویا بر روی خواص فیزیکی و مکانیکی چوب راش نشان داد که با افزایش زمان تیمار خواص مکانیکی افزایش و جذب رطوبت کاهش می­یابد.