اتولیت ها وضعیت خطی را درک می کنند، چون جادبه ر رابطه با وضعیت یت حرکت خطی در فضا درک می شود. اتولیت ها یک منبع اطلاعاتی مهم در مورد وضعیت سر نسبت به جاذبه محسوب می شوند. اتولیت ها بیشتر با حرکات آهسته سر فعال می شوند مثل حرکاتی که حین نوسان بدن ایجاد می شوند(۲۸).
مطالعات نشان می دهند که راه های برون داد حرکتی ^[۸۷]از هسته مرکزی وستیبولار خارج شده و به طرف نخاع رفته، بر روی نرون هایی که باعث فعال شدن عضلات گردن ، تنه واندام ها می شوند اثر می گذارند. برون داد وستیبولار باعث فعال شدن عضلات ضد جاذبه یعنی اکستنسورها و مهار عضلات فلکسوری می شود و در ایجاد پاسخ های پاسچرال مناسب و استراتژی های حرکتی نقش مهمی را ایفا می کند(۳۷).
در حالت ایستاده در صورتیکه تعادل دچار مشکل شود،پاسخ ها ی عضلانی سریع بنام پاسخ وضعیت بدنی خودکار^[۸۸] حتی درشرایط چشم بسته ایجاد می شوند. ولی هنگام اختلال سیستم دهلیزی مشاهده نمی شوند.ثابت شده است که اتولیت ها در ایجاد پاسخ های پاسچرال خودکار نقش دارند. در صورت عدم تعادل، عضلات اکستنسور مچ پا۱۵۰-۸۰ میلی ثانیه پس از شروع بهم خوردن تعادل فعال می شوند. مطالعات نشان داده است که دو سیستم دهلیزی و حسی پیکری (حس عمقی) در ایجاد این پاسخ ها موثر می باشند(۳۷).
ارتباط سیستمهای حسی- حرکتی با MS:
در مطالعه ای نشان داده شد که هر ۳ منبع حس بینایی، عمقی و وستیبولار که برای ایجاد ثبات وضعیتی لازم هستند، در بیماران مبتلا بهMS دچار مشکل می شوند (۶۰). استراتژی های حسی این اجازه را به سیستم اعصاب مرکزی می دهند، تا ورود یهای مناسب را برای ایجاد یک پاسخ حرکتی مناسب در برخورد با محی طها و کارهای هدفمند انتخاب و ترکیب کنند. بنابراین توا نبخشی استراتژ یهای حسی یکی از قسمت های اصلی در برنامه توا نبخشی م یباشد(۶۱). از بین رفتن غلاف میلین مسیرهای حسی یکی از یافته های شایع در بیمارانMS می باشد، به همین دلیل توجه خاص به توان بخشی اختلالات حسی - حرکتی این بیماران بسیار مفید می باشد)۶۲)

۲-۲-۵-۲-۲ مکانیسم های حرکتی در کنترل تعادل:
کنترل وضعیت بدنی نیازمند تولید وهماهنگی نیروهایی است که حرکات را بطور موثر جهت کنترل وضعیت بدن در فضا ایجاد می کنند.این نیروها توسط دستگاه عصبی مرکزی به طزق مختلف تولید، هماهنگ و تنظیم می گردند. بدن در حالت ایستاده ساکن ^[۸۹]دارای نوسانهای کوچک خودبه خودی و غیر ارادی می باشد. عوامل متفاوتی در ثبات و حفظ تعادل و کنترل وضعیت بدنی در این وضعیت مشارکت و نقش دارند. یکی از این عوامل راستای بدن^[۹۰] می باشد که باعث کاهش اثر نیروهای جاذبه که منجر به جابجایی
مرکز ثقل می شوند، میگردد. یکی دیگر از عوامل مهم تون عضلانی می باشد که از زمین خوردن و بهم خوردن تعادل بدن در اثر کشش جاذبه جلوگیری می کند.
در حالت ایستاده سه عامل اصلی سفتی ذاتی خود عضلات، تون عضلانی زمینه ای که در عضلات نرمال وجود دارد و تون پاسچرال که عبارت است از فعالیت عضلات ضد جاذبه حین وضعیت ایستاده ساکن در تون عضلانی نقش دارند.
۲-۲-۵-۲-۲-۱طرز قرار گرفتن اجزای بدن نسبت به یکدیگر^[۹۱]:
درحالت ایستاده صحیح خط عمود ثقل از نقاط زیر عبور میکند:
زائده ماستوئید؛
نقطه ای درست در مقابل مفاصل شانه؛
مفاصل هیپ یا درست پشت آن؛
نقطه ای درست در مقابل مرکز مفصل زانو؛
نقطه ای درست در مقابل مفصل مچ پا؛
راستای صحیح در حالت ایستاده باعث حفظ تعادل با مصرف حداقل انرژی درون می شود(۲۸).
۲-۲-۵-۲-۲-۲ تون عضلانی^[۹۲]:
تون عضلانی عبارت است از مقاومتی که عضله در مقابل طویل شدن از خود نشان می دهد. برای تون عضلانی به صورت کلینیکی، اندام های فرد به صورت پاسیو حرکت داده می شوند و مقاومتی که عضلات دربرابر حرکت از خود نشان می دهند ارزیابی می شود
طبق این تئوری این رفلکس نقش یک بازخورد را در حین حفظ وضعیت بدنی ایستاده بازی می کند (۲۸).
۲-۲-۵-۲-۲-۳ تون پاسچرال^[۹۳]:
در حالت ایستاده تون عضلانی در برخی عضلات ضد جاذبه برای مقابله با نیروی جاذبه افزایش می یابد که این افزایش تون در عضلات ضد جاذبه، تون پاسچرال نامیده می شود. شواهد نشان می دهد که آسیب و قطع ریشه های پشتی نخاع (حسی) باعث کاهش این تون می شود که نشانگر تاثیر اطلاعات حسی پیکری بر روی تون پاسچرال می باشد.
عضلات بدن (نه فقط عضلات تنه) با فعالیت تونیک خود بدن را در وضعیت ایستاده در یک حالت عمودی حفظ می کنند. هنگامی که مرکز ثقل بدن جابه جا می شود و خارج از محدوده ی راستای صحیح قرار می گیرد، تلاش عضلانی بیشتر به منظور حفظ وضعیت با ثبات ضروری می باشد(۲۸).
۲-۲-۵-۲-۳ سیستم عصبی کنترل کننده تعادل:
طبق رویکرد این سیستم ها، کنترل وضعیت بدنی نتیجه تعادل و ارتباط پیچیده بین سیستم ها می باشد که مشترکا و با همکاری یکدیگر آگاهی و ثبات بدن (وضعیت بدن در فضا) را کنترل می نمایند. مطالعات نشان داده است که ثبات وضعیت بدنی^[۹۴] در سطح نخاعی سازماندهی نمی شود وتوسط مراکز بالاتر نظیر ساقه مغزی(شامل هسته دهلیزی) و مخچه کنترل می شود(۲۸). هیچ ساختار منفردی به تنهایی تعادل را تحت پوشش قرار نمی دهد بلکه سیستم تعادل شامل درون دادهای حسی چندگانه^[۹۵] از ارگان های دهلیزی، سیستم بینایی، سیستم های عمقی^[۹۶]و حسی پیکری می باشد. سپس یکپارچگی اطلاعات^[۹۷] در سطح ساقه مغزی و مخچه با تاثیر موثر کورتکس مغزی شامل لوب های پیشانیف آهیانه ای و پس سری صورت می گیرد ونهایتا این اطلاعات یکپارچه شده به برون داده های درکی و حرکتی^[۹۸] متفاوت تبدیل می شوند(۶۳).
۲-۲-۶ انداره گیری تعادل:
برحسب هدف مطالعه،کنترل وضعیت بدنی از سه جنبه نوروفیزیولوژیکی، بیومکانیکی وعملکردی قابل بررسی می باشد. جنبه نوروفیزیلوژیکی و بیومکانیکی آن به ترتیب سطوح مختلف مکانیزم های کنترل تعادل و توانایی حفظ ویا برگشت مرکز ثقل در محدوده ی پایداری بدون زمین خوردن، را مد نظر قرار می دهند(۶۴). از منظر عملکردی تعادل به سه بخش پویا،ایستا و نیمه پویا تقسیم شده است که برای برآورد هر یک از آنها روش های مختلفی به کار گرفته می شود(۶۵). در سه وضعیت فوق، تنها مکانیزم ها واستراتژی های کنترل تعادل متفاوت بوده و اندام های کنترل و تنظیم یکسان می باشند (۵۷).
از جنبه تئوری تعادل را به صورت ایستا وپویا تعریف می کنند. توانایی حفظ نوسانات مرکز ثقل در محدوده سطح اتکا به عنوان تعادل ایستا تعریف می شود و تعادل پویا تحت عنوان حرکت فعال مرکز فشار در حین ایستادن، راه رفتن یا هر مهارت دیگری تعریف می شود(۵۷).
به علت تفاوت مکانیزم های کنترل تعادل در سه حالت ایستا، نیمه پویا و پویا،آزمون های برآورد هر یک از آن ها همبستگی بسیار پایینی با هم دارند و در نتیجه برای برآوردهر یک از آن ها از آزمون منحصر به فردی استفاده می شود(۳۵).
در آزمون های تعادل ایستا، هدف حفظ و نگه داری مرکز فشار بدن در محدوده سطح اتکا با حداقل حرکت ممکن حین ایستادن یا نشستن می باشد(۳۵). بر خلاف آن هدف آزمون های تعادل پویا، حرکت فعال مرکز فشار حین ایستادن، راه رفتن و اجرای مهارت های ورزشی می باشد(۵۷).آزمون ها بصورت عملکردی (مشابه با فعالیت هایورزشی) یا غیر عملکردی (بدون شباهت با فعالیت های روزانه و مهارت های ورزشی) می باشند. هدف از طراحی آزمون های عملکردی تعادل، شبیه سازی فعالیت ها و اعمال روزانه و مهارت های ورزشی می باشد چرا که تعادل و کنترل وضعیت بدنی یکی از مهمترین مهارت های پایه جهت انجام تکالیف، اعمال ومهارت ها می باشد(۵۷). آزمون های عملکردی تعادل عموما آزمون های پویا می باشند که توانایی فرد را در حفظ تعادل زمانی که راه می رود، تکلیفی را با حداکثر سرعت اجرا می کند یا عمل دستیابی^[۹۹] را با حداکثر فاصله ممکن انجام می دهد، اندازه گیری می کند(۳۷).
از انواع روش های اندازه گیری تعادل ایستا و پویا می توان به تست های زیر اشاره کرد:
تعادل ایستا:ایستادن بر روی یک پا، تست رومبرگ^[۱۰۰]، ایستادن روی صفحه نیرو و تخته تعادل.
تعادل پویا: عمل دستیابی عملکردی، حالت وشکل ، راه رفتن (مشاهده از طریق فیلم)، پرش از سطحی به سطح دیگر.
نمونه ای از آزمون های عملکردی تعادل آزمون برگ می باشد. این آزمون اجرای عملکردی تعادل را بر پایه ۱۴ آیتم که در زندگی روزمره کاربرد زیادی دارد ارزیابی می کند.
۲-۲-۷ یوگا
یوگا ورزشی جسمی و روانی(فکری) می‌باشد که در شبه قاره هند و توسط هندوها بوجود آمده‌است.^[] ریشه یابی دقیق این ورزش که توسط چه شخصی و دقیقآ چگونه بوجود آمده کمابیش ناممکن است چرا که تاریخ شکل گیری یوگا به سالهای بسیار دور برمی گردد. واژه یوگا در اصل از واژه «یوج»^[۱۰۱]در زبان سانسکریت که به معنی یکپارچه سازی و یگانگی آمده‌است. واژه«یوج» با واژگان «یک» و «یگانه» در فارسی خویشاوند است. برخی نیز باور دارند که یوگا از واژه پارسی «یوغ» گرفته شده‌است. (۶۶)
۲-۲-۷-۱ شناسه و تعریف یوگا
یوگا از طرفی به معنای «کنترل کردن» آمده‌است و در آن صورت یوگا را می‌توان علم کنترل امواج فکر و علم مهار قوای ذهن به منظور تسلطی همه جانبه بر توان بالقوه خود دانست. از طرف دیگر می‌توان یوگا را به معنای نظاره کردن و دیدن، در نظر گرفت که در نتیجه یوگا علم نظاره خود و خودشناسی است. بدین ترتیب غایت این دانش آشکار می‌شود. سرانجام یوگا را به معنی «وصل و یکی شدن» نیز ترجمه کرده‌اند که در آن صورت غرض از انجام تمرینات یوگا آشکار و هویدا می‌شود. به این معنا، یوگا عبارت است از عملکرد هماهنگ قوای فردی و اتحاد قوای ذهنی^[۱۰۲] با قوای حیاتی تن و حواس^[۱۰۳] که منجر به تلخیص انرژی، توسعه آگاهی و در نهایت اتحاد با آگاهی متعال خواهد شد)۶۶تا۷۰).
۲-۲-۷-۲ چیستی یوگا
یوگا دارای ابعاد فلسفی و در عین حال کاربردی می‌باشد. به گفته کارشناسان این ورزش، فلسفه یوگا با روح درونی انسان، گیتی و چگونگی ارتباط و پیوستگی این دو سروکار دارد. تمرینات یوگا می‌تواند روح انسان را تقویت کند و آن را به آفریننده جهان هستی نزدیکتر کند، تا بدین صورت انسان از لحاظ روحی، درک بیشتری به خود و خدای خود داشته باشد.
یوگا تعریفی از یک گروه محدودی از تمرینات یا حالت معینی نیست، بلکه بیشتر اشاره به مجموعه‌ای از فنون، از ساده تا بسیار پیشرفته، و احوال باطنی مختلف و در واقع یک سیر و سلوک کامل دارد(۶۶تا ۷۰).
۲-۲-۷-۳پیشینه یوگا
به لحاظ تاریخی می‌توان سیر تحولات یوگا را در پنج مرحله بررسی کرد:
۱-عصر ودایی
۲-دوران پیش از کلاسیک
۳-دوران کلاسیک
۴-دوران بعد از کلاسیک