نگارش پایان نامه درباره هنجاریابی و بررسی ویژگی های روان سنجی پرسشنامه رشد ... |
ریکوف[۵۵](۲۰۰۴) براساس تحلیلعاملی تأییدی([۵۶]CFA) پایایی مرکب یا پایایی مقیاس[۵۷] را مطرح کرده است. مفروضه ضریب پایایی مرکب این است که قسمتها یا سؤالهای آزمون نسبت به یکدیگر متجانس هستند. تحلیلعاملی تأییدی یک مدل اندازهگیری فراهم میکند که در آن بارهای عاملی[۵۸]، واریانسهای خطا و کوواریانسهای خطا برای سؤالهای آزمون محاسبه میشوند. در حقیقت در صورت برازش مدل تحلیل عاملی تأییدی مقدار پایایی مرکب محاسبه میشود. فرمول محاسبه ضریب پایایی مرکب عبارتاند از:
فرمول۶-۲
۲-۲۲-۲ اعتبارآزمون:
در یک تعریف سنتی، ابزار اندازهگیری تا اندازهای اعتبار دارد که خصیصهای که برای آن اندازهگیری شده، اندازهگیری کند. در یک تعریف اخیر، اعتبار نوعی قضاوت وحدت یافته از میزان حمایت شواهد تجربی و مبانی نظری از کفایت و تناسب تصمیمهای است که براساس نمرات آزمون گرفته می شوند(میسک،۱۹۸۹،به نقل از گرامی پور).نکته قابل توجه این است که اعتبار آزمون قانون همه یا هیچ ندارد. این بدین معنی است که آزمونها در علوم رفتاری معمولاً دارای درجهای از اعتبار هستند. این درجه از اعتبار، بستگی به مقدار شواهدی دارد که از آزمون حمایت میکنند. شواهد مورد استناد برای اعتبار آزمون عبارتند از:
شواهد مربوط به محتوای آزمون
شواهد مربوط به همسانی درونی و پایایی نمرات آزمون
شواهد مربوط به سازه
شواهد مربوط به ملاک
شواهد مربوط به پیامدهای آزمون و تبعات اجتماعی و قانونی ناشی از اجرای آزمون
با توجه به این شواهد(خصوصاً شاهد آخر) میتوان گفت، آن چیزی که در حقیقیت اعتباریابی میشود تصمیمهایی است که براساس نمرات آزمون گرفته میشود(گرامی پور،۱۳۹۳).
۲-۲۳ هنجارهای آزمون
نرم یا هنجار عبارتست ازمتوسط عملکرد گروه نمونهای از آزمودنیهایی که به روش تصادفی از یک جامعه تعریف شده انتخاب شدهاند.آزمون برای هنجاریابی شدن بایستی در گروه نمونهای از جامعه اجرا ومتوسط عملکرد آنها بدست آید تا نمرات بدست آمده از آزمون با آن نرم مقایسهپذیر شود؛یعنی در تبدیل نمرات خام با نمرات استاندارد شده آنها رامقایسهپذیر میکنیم.بهترین روش نمونهگیری برای هنجاریابی آزمونها روش نمونهگیری طبقهای است.
به این ترتیب هنجارها از متوسط کارکرد یک گروه نمونه به دست میآیند وچارچوب داوری نمرات خام آزمودنیها را تشکیل میدهند.برای اینکه هنجاری مورد قبول همگان باشد افراد گروه نمونه باید به گونهای انتخاب شوند که معرف تمام عیار کسانی باشند که بعدها آزمون بر روی آنها اجراخواهد شد مثلاًاگر آزمون با هدف سنجش هوش دانشآموزان درست شده است افراد گروه نمونه باید فقط از بین دانشآموزان انتخاب شوند.یا اینکه اگر آزمون میخواهد علایق شغلی کارگران رابسنجد فقط کارگران میبایست در کروه مرجع پذیرفته شوند.در اینجا رعایت برخی دیگر از ضوابط نمونهگیری از جامعه مورد نظر نیز برجستگی مییابد.برای مثال اگر کارگران جامعه را زنان کارگر تشکیل میدهند باید کارگران گروه نمونه نیز از زنان کارگر انتخاب شوند. و یا اینکه اگر زنان کارگر بیسواد هستند باید زنان کارگر گروه نمونه نیز بیسواد باشند( بهرامی،۱۳۸۷).
بعد از اینکه افراد گروه نمونه با دقت کافی انتخاب شدند باید آزمون مورد نظر بر روی آنها اجرا گردد. در اینجا نیز شرایط وضوابط پیشبینی شده در دفترچه راهنمای آزمون باید کلاً اعمال شوند تا به نتایج آن بتوان اعتماد کرد.هرگونه تغییر یا نوآوری در دستورالعمل اجرای آزمون موجب تغییر نمرات به دست آمده خواهد شد و پاسخهای گروه مرجع(=نمونه)را از اعتبار خواهد انداخت.
کمیتهای به دست آمده از پاسخهای گروه نمونه بعد از تبدیل به نمرات ترازشده[۵۹] در جداول مربوط جای داده میشوند وبه عنوان هنجار یانرم آزمون با دفترچههای آزمون انتشار مییابند.
بنابراین هنجار یا نرم یک آزمون به ما امکان میدهد که نمره فردی را که اخیراً آزمودهایم با نمرات افراد گروه مرجع مقایسه کنیم ومعلوم کنیم که آیا معادل میانگین افراد گروه مرجع نمره دریافت کرده است؟ در صورت منفی بودن پاسخ،اختلاف نمرهء او تا چه اندازه است؟( بهرامی،۱۳۸۷).
۲-۲۴ پیشینه پژوهش:
۲-۲۴-۱پیشینه داخلی:
زنجانیاعزازی,امیریترشیزی(۱۳۸۴) درمقالهای با عنوان سنجش میزان خودمختاری زنان همسردار ساکن مشهد و عوامل موثر اجتماعی بر آن, به این نتایج دست که از میان همهی عوامل بررسیشده به ترتیب پنج متغیر خودپنداره,خلوت شخصی,شبکه روابط اجتماعی-فرهنگی,سرمایه اقتصادی, و منزلت شغلی شوهر,۴/۶۱درصد از تغییرهای متغیر وابسته را تعیین می کند.همچنین آزمون مدل تحلیلی پژوهش به روشتحلیلمسیر نشان داد که متغیرهای میانی تاثیر مستقیم بر خودمختاری دارد و متغیرهای ساختاری به صورت غیرمسقیم و با اثرگذاری بر این متغیرهای میانی بر خودمختاری زنان تاثیر می گذارد.
حجازی، آذر ،امانی (۱۳۹۱) در مقالهای با عنوان ادراک دانشآموز از حمایت معلم از خودمختاری و خودکارآمدی انگلیسی: نقش واسطهای نیازهایاساسی روانشناختی، با بهره گرفتن از روشالگویابی معادلات ساختاری به این نتایج دستیافتن که ادراک از حمایت معلم از خودمختاری، اثر مستقیم مثبت و معناداری بر برآورده شدن نیازهای اساسی دارد و از این طریق، به صورت غیرمستقیم بر خودکارآمدی اثر میگذارد. همچنین نیازهای اساسی خودمختاری و شایستگی اثر مستقیم مثبت و معناداری بر خودکارآمدی دانش آموزان دارد. اما اثر ارتباط بر خودکارآمدی دانش آموزان معنادار نبود. بطور کلی میتوان نتیجه گرفت که حمایت معلم از خودمختاری دانشآموزان، باعث برآورده شدن نیازهایاساسی روان شناختی و در نتیجه افزایش خودکارآمدی آنان میشود.
تنهایرشوانلو و حجازی (۱۳۹۱) در مقالهای تحت عنوان درگیری، حمایت از خودمختاری و گرمی پدر و مادر: پیشبینیکنندههای عزتنفس نوجوانان به این نتیجه رسیده است که وقتی والدین حامی خودمختاری، درگیر و گرم هستند، فرزندانشان سطوح بالایی از عزتنفس را نشان میدهند.
احمدی ،نمازی زاده، مختاری (۱۳۹۱) در مقالهای تحت عنوان جوانگیزشی ادراک شده، خشنودی از نیازهای روانشناختی و انگیزش خودمختاری در ورزش کودکان پسربه این نتایج رسیده است که ارتباط مثبتی بین جوانگیزشی تبحرمحور با نیازهای روانشناخنی و شاخص انگیزش خودمختاری وجود دارد. جوعملکرد محور با نیازهای روانشناختی با شاخص انگیزش خودمختاری ارتباط منفی دارد. علاوه بر این نتایج ارتباط منفی بین جو عملکرد محور و نیازهای روانشناختی نشان نداد. این نتایج با نتایج تحقیق استندیج و همکاران (۲۰۰۳) همسو بوده و با نتایج نوتن و دودا، ۱۹۹۹؛ انتومانیس، ۲۰۰۱؛ سارازین و همکارن؛ گیپ و آموروسی، ۲۰۰۸، ناهمسو است.
عمرانیان و شیخ الاسلامی (۱۳۹۱) در مقالهای تحت عنوان نقش سبکهای دلبستگی در ارضای نیازهای اساسی روانشناختی فرزندان با توجه به وضعیت اشتغال مادران نتایج زیل را بدست آوردهاند: تحلیل رگریسون نشان داد سبک دلبستگیایمن، ارضای به مرتبط بودن را به طور مثبت و معنادار پیشبینی میکند. این سبک با ارضای نیاز به شایستگی و نیاز به استقلال رابطه معناداری نداشت. سبکهای دلبستگیاجتنابی و دوسوگرا، ارضای هر سه نیاز اساسی روانشناختی را به طور به طور منفی و معناداری پیشبینی میکند و رابطه معناداری بین وضعیت اشتغال مادر و ارضای نیازهای روانشناختی مشاهده نشد.
میرزایی ، میلانیفر، اصغری(۱۳۹۰)در مقالهای با عنوان دیدگاه بیماران ایرانی در مورد فرد تصمیمگیرندهی جایگزین: چه کسی بهتر تصمیم میگیرد؟ به این نتایج رسیدند: کسانی که اغلب به عنوان تصمیمگیرندهی جایگزین در تصمیمات درمانی بیمار مشورت قرار میگیرند، تفاوت قابلتوجهی با کسانی که بیماران به عنوان فرد تصمیمگیرندهی جایگزین انتخاب میکنند دارند. پیشنهاد میشود انتخاب فرد تصمیمگیرنده جایگزین به خود بیماران در زمان هوشیاریشان سپرده شود.
البرزی و البرزی (۱۳۸۵) در مقالهای تحت عنوان بررسی رابطه خودمختاری و کیفیتزندگی در دانشجویان استعدادهای درخشان دانشگاههای شیراز به این نتایج رسیدهاند که بین ابعاد مختلف کیفیت زندگی ( اصل مداری، شجاعت، و زیباشناختی، توجه به آینده، معنویت، و خوب بودن) با ابعاد مختلف مقیاس خودمختاری ( آگاهی، ادراک قدرت انتخاب) همبستگی معنیدار و مثبت وجود دارد (۰۱/۰>p و ۰۵/۰>p ). از دیگر نتایج پژوهش آن بود که در بین ابعاد مختلف کیفیتزندگی بالاترین رتبه به یادگیری و کمترین رتبه به رضایت از تحصیل تعلق گرفت، همچنین دانشجویان در ارزیابی زندگی خود( پله کان زندگی) در ۵ سال گذشته، حال و ۵سال آینده، امروز را بهتر از دیروز گزارش کردند و آینده را بهتر از امروز گزارش میکردند. درمجموع میتوان گفت کسب استقلال و خودمختاری تاثیر مثبت و به سزایی در کیفیتزندگی افراد بهویژه افرادی که از توانمندیهای شناختی بالاتری برخوردارند، دارد.
مرزیه و همکاران(۱۳۹۱) در مقالهای با عنوان پیشبینی خلاقیت دانشآموزان باتوجه به متغیرهای حمایت خودمختاری ادراک شده،ساختار ادراک شده و جنسیت، به وسیله تحلیل رگرسیون چندمتغیره به این نتیجه رسیدند که متغیرهای حمایت خودمختاری ادراک شده،ساختار ادراک شده و جنسیت رابطه مثبت و معناداری با خلاقیت دارند. همچنین نتایج حاصل بیانگر برتری دختران بر پسران در خلاقیت است.
زردتشتیان،احمدی،آزادی(۱۳۹۱)درمقالهایتحتعنوان ارتباط رفتارهای حمایتی-خودپیروی مربیان با انگیزش خودمختاری و تعهد ورزشی بازیکنان زن نخبه لیگ هندبال، به این نتایج دست یافتند: رفتارهای حمایتی- خودپیروی با انگیزش درونی،انگیزش بیرونی و تعهد ورزشی بازیکنان ارتباط مثبت ومعنیدار و با بیانگیزگی بازیکنان همبستگی منفی و معنادار دارد. از سوی دیگر انگیزشدرونی، انگیزشبیرونی خودپذیر و درون فکنی شده با تعهد ورزشی بازیکنان ارتباط مثبت، و بیانگیزگی ورزشکاران با تعهد ارتباط منفی دارد. نتایج رگرسیون چندمتغیره نشان داد رفتارهای حمایتی –خودپیروی پیشبینی کننده انگیزش و تعهد ورزشی بازیکنان است. تحلیلمسیر مدلپیشنهادی را تأیید کرده و برنقش میانجی انگیزشدرونی و بیرونی در ارتباط بین رفتارحمایتی-خودپیروی مربی و تعهد ورزشی بازیکنان صحّه گذاشت. یافتهها اثر رفتارهای حمایتی-خودپیروی مربیان را در ایجاد انگیزش و تعهد ورزشی بازیکنان نشان داد، در نتیجه اصول نظریهخودمختاری در میان بازیکنان نخبه مورد تأیید قرار گرفت.
خیرآبادی و همکاران(۱۳۹۰) به بررسی مقایسه رابطه مهارت خودمختاری با کیفیتزندگی در دانشآموزان پسر باآسیبهای شنوایی وعادی مقطع راهنمایی شهر تهران سال تحصیلی۸۸-۸۹ پرداختند و نتایج نشان داد که تنها در میزان همبستگی بین دو بعد قدرتانتخاب و استقلال بین دو گروه تفاوت معنادار وجود دارد و در میزان همبستگی بین سایر ابعاد تفاوت معناداری یافت نشد. پیشنهاد: براین اساس پیشنهاد میگردد به منظور ارتقای کیفیتزندگی دانش آموزان دچار آسیب شنوایی به مقوله خودمختار بودن آنان توجه شود صرف معلول بودن آنان نباید اراده و اختیار را از آنان سلب نمود.
تقی نژاد،سهرابی و کیخاونی(۱۳۹۲) در مقاله ای با عنوان تحلیل مفهوم استقلال در پرستاری:مصالعه مروری به این نتیجه رسیدند که مفهوم استقلال یک مفهوم نتزاعی و پیچیده است و معنی آن در ادبیات پرستاری با مفاهیم مربوط دیگر، تدخل پیدا کرده است و تحلیل رسمی این مفهوم، باعث تشویق به استفاده درست از آن از لحاظ معناشناختی میشود.
۲-۲۴-۲پیشینه خارجی:
دسی،کانل و ریان(۱۹۸۹) در تحقیق خود دریافتند که مدیران هر چه بیشتر حامی خودمختاری باشند گروه کاری آنها سطوح بالاتری از اعتماد و رضایت بیشتر را نشان خواهند داد.
مارتین و همکاران(۲۰۰۳) بیان کردند که آموزشهای حامی خودمختاری باعث بهبودعملکرد تحصیلی میشود
وایمر و اسکواردز (۱۹۹۷) در تحقیقات خود نشان دادند که دانشآموزان ناتوانی که بامهارتهای خودمختارگرانه مدرسه راترک کردند در مقایسه با همسالان خود که این مهارت را کسب نکردند، نتایج بهتری در بزرگسالی به دست آوردند.
جانز(۲۰۰۶) در پژوهش خودخودمختاری و قدرتانتخاب را برروی نوجوانان ناتوانذهنی مورد بررسی قرار داد که نشان داد ۴ اصل متضمن خودمختاری و قدرتمندی دانشآموزان ناتوان دهنی میباشد:
دانشآموزان ناتوان قادر هستند دانش و اطلاعاتی راجع به تواناییهایشان، خدماتی که دریافت میکنند و اینکه چرا این خدمات را دریافت میکنند، کسب کنند.وقتی که مشاورههای لازم برایشان ایجاد شد دانشآموزان اطلاعاتی راجعبه روش های یادگیریشان و علاوه براین علت مشکلاتشان را درک میکنند
هیچ دانشآموزی برای آموزش و شرکتکردن در تصمیمگیری برای تحصیل بیاختیار نیست.گرچه انتظارات درمورد مشارکت دانشآموزان نیازمند تغییراتی با هدف هماهنگی با سطح رشد دانشآموزان دارد.اما میتوانند ازراه فعالیتهای که با متدهای گوناگون یادگیری را آموزش داد به درون بینی برسند.
دانش آموزان می توانند توانایهای مدیریتی ورهبری جامعه خود را بسط داده و تصمیم گیری کنند که در زندگی آنها مؤثراست.
خودمختارشدن دانشآموزان فراگیر است.زمانی که دانشآموز شروع میکند تا درمورد خود بیاموزد، نه تنها میخواهد اطلاعات خود را در اختیار دانشآموزان دیگر قرار دهد، بلکه از دیگر دانشآموزان میخواهد در یادگیری شناخت خود مشارکت داشته باشند. این ۴ اصل، اساسی، در خودتعیینگری و قدرت انتخاب دانشآموزان است.
ایشیدا(۲۰۱۱) در تحقیقی تحتعنوان خودمختاری و انگیزه: یک دیدگاه شخصیدوگانه، به این نتایج دست مییابد: خودمختاری بیشتر انگیزه بیشتری را ارائه میکند، وظایف پیچیده در معرض انگیزههای متعددی قرار دارد، پاداشهای کوچک برای انگیزه مضر میباشند، و اینکه وظایف خوشایند معلول انگیزه های بیشتر است.
هولت (۲۰۰۹) به بررسی رابطه مقاومت در برابر استرس و نگرانی با نقش واسطه ای خودمختاری پرداخت. نتایج نشان داد که بین نگرانی و استرس با عامل خودمختاری رابطه معکوسی حاکم است.
فرانسیسکو (۲۰۱۱) بنابر پژوهش خود با عنوان دیدگاه های آموزگاران از خودمختاری فراگیران در یادگیری زبان به این نتیجه رسید که اکثر آموزگاران احساس میکنند اکثر دانشآموزان از فرصتهای خود برای یادگیری زبان در بیرون از کلاس استفاده نمیکنند،آموزگاران یک فهم روشنی از مفهوم خودمختاری در اختیار دارند که این در یادگیری زبان اهمیت دارد اما دغدغههای وجود دارد از قبیل فشار زمان، تغییرات مکرر کلاسها که ممکن است رشدخودمختاری فراگیران را تضعیف کند.
مارکواردت (۲۰۰۹) در رساله خود تحت عنوان بررسی رابطه بین خودمختاری فراگیران با عملکرد تحصیلی پرداخت،سوال تحقیق این بود که ارتباط بین خودمختاری فراگیران و عملکرد تحصیلی (ارزیابی شده از سوی ساختارها و مولفه های LAP)چیست؟ یافتهها نشان دادند که LAP-SF ممکن است به عنوان یک نماینده برای GPA در بعضی از موارد به عنوان یک ابزار تشخیصی برای اصلاح عملکردتحصیلی مفید باشد.
سامبیزا(۲۰۰۶) در رساله دکترای خود به تاثیر خودمختاری زنان و وضعیت آنها بر پذیرش رفتارهای جنسی سالم مرتبط با ایدز/اچ ای وی در زیمباوه پرداخت.نتایج نشان داد که خودمختاریزنان یک عامل مهم است بایستی در مطالعات رابطه جنسی زنان بررسی شود.
فصلسوم
روششناسی پژوهش
۳-۱مقدمه:
در فصل حاضر با عنوان روششناسی پژوهش به معرفی روشهای مورد استفاده در پژوهش حاضر و همچنین جامعه ، نمونه و روشنمونه گیری، ابزارها و شیوههای تجزیه وتحلیل دادهها توجه شده است.در یک نگاه روشپژوهش حاضر از نوع روشهای پژوهش روانسنجی است. در این فصل به روشهای مختلف کمی مورد استفاده در تحقیق حاضر اشاره شده است.
۳-۲طرح تحقیق:
طرحهای پژوهشی، شیوههایی برای جمع آوری، تحلیل، تفسیر و گزارش اطلاعات در مطالعات پژوهشی هستند. این طرحها برای انجام پژوهش مدلهای مختلفی را ارائه میدهند . این مدل ها نام و شیوه خاصی را با خود دارند. طرحهای پژوهشی قوی از آن جهت اهمیت دارند که هدایتکننده تصمیمهای روشی هستند که پژوهشگران در جریان مطالعات خود باید اتخاذ کنند و ایجاد کننده منطقی هستند که در پایان مطالعات برای تفسیر مورد استفاده قرار میگیرند(کرسول و کلارک،ترجمه کیامنش و سرایی، به نقل از رضایی،۱۳۹۳). از نکاتی که در انتخاب طرحها باید مد نظر قرار گیرد میتوان به آگاهی از هدف ، شیوهها، نقاط قوت و چالشهای موجود در هر طرح اشاره کرد.(رضایی،۱۳۹۳).
پژوهش حاضر از نوع روانسنجی است با هدف هنجاریابی و بررسی ویژگیهای روانسنجی پرسشنامه رشد خودمختاریآیووا که از طریق دو مدل اندازهگیری IRT و CTT صورت گرفت.نظریههای اندازهگیری روانی و تربیتی(روانسنجی) طی دههای اخیر پیشرفته زیادی کردهاند. این نظریهها به صورت گستردهای جهت ساخت،اعتباریابی و هنجاریابی آزمونها در علومرفتاری و اجتماعی مورد استفاده قرار میگیرند. همچنین کلیه تحقیقات کمی در علومرفتاری و اجتماعی برای بررسی ویژگیهای روانسنجی،پداگومتریک یا سوسیومتریک ابزارهایاندازگیری مورد استفاده در پژوهشهایشان ،محتاج به نظریههای اندازگیری هستند.
۳-۳جامعهآماری،روشنمونهگیری و حجمنمونه:
جامعه آماری تحقیق حاضر کلیه دانشجویان دانشگاههای دولتی شهرتهران بود، که از بین دانشجویان ۱۰۰۰ نفر با مدنظر قراردادن متغیرهای جمعیتشناختی سن، جنس، و تحصیلات انتخاب شدند.با بهره گرفتن از نمونهگیریخوشهای چندمرحلهی دو دانشگاه صنعتی(شریف،علم و صنعت) دو دانشگاه جامع (تهران،مدرس) و یک دانشگاه پزشکی(دانشگاه علوم پزشکی ایران) انتخاب،و سپس در بخشهای دانشکدهها،از هر دانشکده ۱۰کلاس به عنوان واحد جامعهآماری انتخاب شدند. برای تعیین حجم نمونه ابتدا یک نمونه با حجم ۱۰۰ نفر به عنوان پیشآزمون استفاده شد و سپس با توجه به گستردگی جامعهآماری اقدام به تعیین حجمنمونه با بهره گرفتن از فرمول نمونه گیری خوشهای چندمرحلهای در بین دانشجویان کردیم.
فرمول۱-۳
۱۰۰کلاس انتخاب شدند که شامل ۱۰۰۰دانشجو می شدند رایس و امبرتسون(۱۳۸۸)
۳-۴ ابزار پژوهش:
ابزار: در پژوهش حاضر از پرسشنامه رشدخودمختاری آیووا استفاده شد.
پرسشنامه رشد خودمختاری آیووا در سال ۱۹۸۶ به منظور ارزیابی خط سیر تحول خودمختاری براساس نظریه چیکرینگ (۱۹۶۹) به وسیله هود و جکسون طراحی شد. پرسشنامه دارای ۹۰عبارت و ۶ زیر مقیاس میباشد و هر زیر مقیاس ۱۵ سوال را به خود اختصاص داده است،آزمودنی باید در یک مقیاسلیکرت ۵ درجهای ( اصلاً در من وجود ندارد تا تقریباً همیشه در من وجود دارد ) مشحص سازد که هر عبارت چقدر در مورد او صدق می کند، شیوه نمرهگذاری گزینهها بدین شرح است:
فرم در حال بارگذاری ...
[شنبه 1400-08-22] [ 05:52:00 ب.ظ ]
|