-مرکز قدرت مردم برای بهره برداری منصفانه همه آنها از منابع ملی

- محل نمایش مشارکت مردم در برنامه ها و فعالیت های اقتصادی و اجتماعی جامعه
- پایگاه رشد و تقویت رفتارهای مناسب اجتماعی در چارچوب یک نظام اقتصادی سالم
- کانون تقویت و توسعه استقلال اقتصادی و بی نیازی گروهی تعاونگر از دیگران در برخی جنبه های زندگی
- تثبیت کننده هویت ملی و بازگرداننده انسان به ذات و اصالت خدادادی او
- کانون افزون سازی، جمعیت فعالی برای شرکت در فرایند توسعه ملی
- محور نشر تغییر اجتماعی، توسعه افکار مردمی، عدالت و …
- نیروی سازنده و مثبت یگانگی اجتماعی برای نیل به توسعه اقتصادی
- عامل گسترش و پیشرفت روند توسعه درون زا و خودجوش
- فراهم ساز آموزش و انگیزشگر دستیابی مردم به آموزش بهتر و بیشتر (استواری،۱۳۸۱) .
و به همین دلیل است که تعاونی ها به عنوان یک تشکل مردم نهاد وظایف زیادی در عرصه های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بر عهده دارند.
۲-۶وظایف تعاونی ها
۲-۶-۱وظایف فنی
-حفظ و احیا منابع ملی کشور اعم از آب، خاک، جنگل، مرتع و …
-استفاده از روش های علمی مدیریت تولید و بهره برداری از منابع طبیعی
۲-۶-۲وظایف اقتصادی
-متمرکز کردن سرمایه های کوچک افراد و توانمند ساختن این سرمایه ها برای اجرای برنامه های بزرگتر
-به کارگیری صحیح و منطقی سرمایه ها و نیروی انسانی پراکنده و بهره وری مطلوب از آنها
-کاهش هزینه های تولید، بهره وری و تبدیل و فراوری
-افزایش بازده فعالیت های اقتصادی از نظر کمی و کیفی
۲-۶-۳وظایف اجتماعی
رضایی در مقاله ای تحت عنوان شاخص های موفقیت تعاونی های منابع طبیعی اهداف زیر برای تعاونی ها مطرح می کند:
-ایجاد اشتغال در بخش های اقتصادی کشور( کشاورزی، صنعت و خدمات)
-جلوگیری از مهاجرت های بی رویه
-ایجاد تعادل در اقتصاد مناطق روستایی و مناطق شهری
-حفظ محیط زیست و ایجاد تعادل در تولید و مصرف
-کاهش تصدی های دولتی در بخش های اقتصادی و اجتماعی (رضایی،۱۳۷۹)
وزارت تعاون اهداف مورد نظر جهت توسعه کمی بخش تعاون در طول برنامه پنجساله چهارم توسعه را شامل موارد زیر می داند:
- افزایش تعداد شرکت های تعاونی از ۱۰۰ هزار شرکت در پایان سال ۱۳۸۲ به ۲۰۰ هزار شرکت در پایان سال ۱۳۸۸
- افزایش سهم در تولید ناخالص ملی به ۱۵ درصد تا پایان پنج ساله چهارم
- افزایش تعداد اعضاءی شرکت های تعاونی از ۱۴ میلیون عضو در پایان سال ۱۳۸۲ به ۹/۲۲ میلیون عضو در پایان سال ۱۳۸۸
- افزایش فرصت های شغلی در بخش تعاونی به میزان ۸۸۸ هزار نفر. این افزایش موجب خواهد شد تا نسبت شاغلان بخش تعاونی به شاغلان کل کشور از حدود ۳ درصد در پایان ۱۳۸۳ به حدود ۴/۶ درصد در پایان ۱۳۸۸ ارتقاء یابد.
- افزایش سهم سرمایه گذاری بخش تعاونی در سرمایه گذاری کل کشور از ۳/۳ % در سال ۱۳۸۳ (با رشد متوسط سالیانه ۴۰%) به ۱۰% درسال ۱۳۸۸ و به ۵۰% در سال ۱۴۰۴ (با رشد متوسط سالیانه ۲۷%)
- افزایش ضریب نفوذ بخش تعاونی در سرمایه گذاری های جامعه هشت دهه اول از ۲۲ درصد در سال ۱۳۸۳ به ۲۸% در سال ۱۳۸۸ و به ۹۰% در سال ۱۴۰۴٫
- افزایش ضریب نفوذ تعاونی های مصرف در تأمین کالاهای سبد خانوار از ۲۶% در سال ۱۳۸۳ به ۴۸% در سال ۱۳۸۸
- افزایش تعداد واحدهای مسکونی واگذارشده سالانه به اعضاءی تعاونی های مسکن از ۴۰ هزار واحد در سال ۱۳۸۳ به ۱۸۰ هزار واحد در سال ۱۳۸۸، این افزایش موجب خواهــد شد تا سهم بخش تعاونی در بازار مسکن از ۷% در سال ۱۳۸۳ به ۱۳% در سال ۱۳۸۸ افزایش یابد.
- افزایش سهم بخش تعاونی در صادرات غیرنفتی از ۶/۹% در سال ۱۳۸۳ به ۳۹% در سال ۱۳۸۸ و افزایش سهم صندوق تعاون در تأمین تسهیلات مورد نیاز تعاونیها از ۸ درصد در سال ۱۳۸۸ به ۳۱ درصد در سال ۱۳۸۸ (پویش و جمشیدی، ۱۳۸۵)
وزارت تعاون به عنوان متولی بخش تعاونی کشور اهداف توسعه کیفی بخش تعاون در طول برنامه برنامه پنج ساله چهارم را به شرح زیر تهیه و مد نظر دارد:

• • ترویج و توسعه مشارکتهای مردمی، فرهنگ کار جمعی و روحیه مسئولیت پذیری در قالب تشکلهای تعاونی در سطح جامعه.

• • ایجاد اشتغال جدید و پایدار در جامعه با بهره گرفتن از منابع مردمی و حمایت های دولت در جهت اجرای اصل ۴۳ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و کاهش مشکل بیکاری در جامعه.

• • کمک به اصلاح ساختارهای توزیع کالا و خدمات به حداقل رساندن واسطه هابین تولید کنندگان و مصرف کنندگان با کمک مسئولان بازرگانی کشور و استفاده از منابع مردمی.

• • کاهش فقر و بسط عدالت اجتماعی.

• • بهره گیری بیشتر و بهتر از منابع و امکانات و بهره وری بیشتر کار و سرمایه در شرکتها و اتحادیههای تعاونی.

• جلب مشارکت بیشتر مردم در اداره بنگاه های اقتصادی قابل واگذاری دولت و حمایت از تشکلهای تعاونی.