GDP_it = تولید ملی کشور i در زمان t
GDP_jt= تولید ملی کشور j در زمان t
DIS_ij= فاصله جغرافیایی بین پایتخت دو کشور i و j
FCI = شاخص وضعیت مالی
EV_j= تغییرات نرخ ارز در کشور i
EV_j = تغییرات نرخ ارز در کشور j
Ε_ijt= اختلالات تصادفی
در الگوی اثر بحران مالی بر تجارت خدمات گردشگری، متغیر دما به علت ضروری نبودن وجود آن در الگو حذف شده است؛ در نتیجه الگوی اثر بحران مالی بر تجارت خدمات گردشگری مشابه الگوی اثر بحران مالی بر تجارت خدمات می­باشد. بنابراین الگو به شکل زیر است.

(۳-۹)
متغیرهای اصلی الگو عبارتند از:
TRADE_ijt= تجارت دوجانبه خدمات گردشگری بین کشور iو j در زمانt
GDP_it = تولید ملی کشور i در زمان t
GDP_jt= تولید ملی کشور j در زمان t
DIS_ij= فاصله جغرافیایی بین پایتخت دو کشور i و j
FCI = شاخص وضعیت مالی
EV_j= تغییرات نرخ ارز در کشور i
EV_j = تغییرات نرخ ارز در کشور j
Ε_ijt= اختلالات تصادفی
در این الگو، مشابه الگوی اثر بحران مالی بر تجارت کل خدمات، دو متغیر نرخ ارز و شاخص بحران مالی اضافه شده است که گویای تاثیر تغییرات نرخ ارز و تغییر وضیت مالی نیز باشد.
۳-۳- معرفی متغیرها
متغیرهای مورد استفاده در الگو به صورت لگاریتمی تنظیم شده و مورد استفاده قرار گرفته است. در این قسمت برای هر یک از این متغیرها شرح کوتاهی ارائه گردیده است. متغیر توضیحی معادله TRADE_ijt در بردآرنده جریان تجاری حاصل از گردشگری بین دو کشور مورد نظر است. در مورد محاسبه­ی DIS_ij، فاصله جغرافیایی دو برداشت وجود دارد:
این متغیر به صورت اندازه­ جغرافیایی یا به عبارت دقیق­تر فاصله جغرافیایی میان مراکز اقتصادی (مقصد­های اصلی گردشگری) دو کشور بیان شود. همچنین می­توان به صورت فاصله تجاری نیز وارد شود. این فاصله تجاری به صورت کلی تحت عنوان هزینه­ های حمل و نقل شناخته می­ شود. در این خصوص کریست جانس دویتر دو روش برای وارد کردن هزینه­ های حمل و نقل در الگوی جاذبه معرفی کرده است که عبارتند از: ۱-محاسبه هزینه­ های حمل و نقل با توجه به تعرفه­های بین المللی به تفکیک حامل­های مورد استفاده اعم از ناوگان هوایی، دریایی و زمینی۲- حاصل ضرب این هزینه­ها در فاصله جغرافیایی دو کشور (احمدزاده،۱۳۸۴).
در الگو مورد استفاده این مطالعه DIS_ij به صورت فاصله جغرافیایی مراکز اقتصادی اندازه گیری شده است. به علت تعدد در مقاصد گردشگری در هر کشور، پایتخت هر کشور به عنوان مرکز اقتصادی در نظر گرفته شده است.
EV ، تغییرات لگاریتم نرخ ارز را نشان می­دهد؛ که به منظور در نظر گرفتن تفاوت نرخ ارز کشورهای مورد بررسی به الگوی پژوهش اضافه شده است. اضافه کردن نرخ ارز به صورت تغییرات به این علت است که، ماهیت غیر قابل ذخیره کردن خدمات باعث شده است که میزان تغییرات نرخ ارز حجم تجارت را تغییر دهد و نه نوسانات اندک آن. این متغیر از طریق رابطه (۳-۸) بدست می ­آید (زیهوری ما، ۲۰۰۳).
(۳-۱۰)
در رابطه (۳-۸) ex نرخ ارز رسمی را نشان می­دهد وتغییرات بر اساس لگاریتم نرخ ارز حساب شده است، زیرا تغییرات اندک نرخ ارز بر حجم تجارت خدمات تاثیر گذار نیست. تغییرات نرخ ارز در کشورهای وارد کننده درصورت که بر اثر افزایش نرخ ارز باشد باعث بی ارزش شدن پول ملی کشور وارد کننده می­ شود و حجم تجارت را کاهش می­دهد در صورتی که در کشور صادرکننده افزایش نرخ ارز باعث ارزان­تر شدن خدمات این کشور می­ شود درنتیجه تقاضا برای خدمات این کشور بیشتر خواهد شد.
شاخص شرایط مالی(FCI) به عنوان متغیر بحران مورد استفاده قرار می­گیرد. راه­های گوناگونی برای اندازه ­گیری بحران­های مالی وجود دارد. مثلاً با بررسی نرخ بهره که به وسیله آن می­توان ریسک^[۱۴۷] را اندازه ­گیری نمود، مانند اختلاف میان بازدهی­های حاصل از یک دارایی ریسک پذیر مانند اوراق مشارکت و یک دارایی بدون ریسک مانند اوراق خزانه ایالات متحده آمریکا. به هر حال فشارهای مالی می­توانند در ابعاد دیگر نیز ظهور کنند. ریسک قابل توجهی که در بحران مالی اخیر روی داد عبارت بود از ناتوانی بسیاری از موسسات مالی در سرمایه گذاری­های امن برای تامین مالی بدهی­های کوتاه مدت خود. این نوع ریسک تحت عنوان “ریسک نقدینگی” شناخته می شود.
به خاطر غلبه بر مشکل بالقوه تاکید بر تنها یک متغیر به جای سایر متغیرها، برخی اقتصاددانان متغیرهای زیادی را ترکیب نموده ­اند تا فشارهای بازارهای مالی را توسط یک متغیر، مانند یک شاخص اندازه ­گیری نمایند. یک متغیر شرایط بازار مالی (FCI)^[148] اطلاعاتی درباره وضعیت آتی اقتصاد بر پایه شرایط کنونی این متغیرها ارائه می­دهد. به طور مطلوب، شاخص FCI شوک­های مالی را اندازه ­گیری می­نماید و تغییرات برون­زا در شرایط مالی که فعالیت­های اقتصادی آتی را تحت تاثیر قرار داده و پیش ­بینی می­ کند (هاتزئوس^[۱۴۹]، ۲۰۱۰).
به طور کلی، دامنه مقیاس­های اندازه ­گیری شاخص FCI بسیار گسترده است. لیست بلندی از مقیاس­های بهای مالی^[۱۵۰] وجود دارد که هزینه­ های سرمایه استفاده کننده را تحت تاثیر قرار می­دهد، شامل نرخ بهره­ای که کارخانه­ها در ازای وام (چه کوتاه مدت و چه بلندمدت) باید بپردازند یا قیمتی که در آن می­توانند حقوق صاحبان سهام^[۱۵۱] را افزایش دهند. بی شک، ارزش حقوق صاحبان سهام، شکل منحنی بازده و مقیاس­های ریسک اعتبار برای مدت طولانی به عنوان معیارهای مالی فعالیت­های آتی اقتصاد استفاده می­شوند. به طور مشابه، قیمت­هایی که ثروت خانوارها را تحت تاثیر قرار می­ دهند- مانند قیمت املاک و سهام یا نرخ بهره مصرف کننده ­ای که رابطه جایگزینی بین مصرف کنونی و مصرف آینده را تحت تاثیر قرار می­دهد، انتخاب­های متعارفی به عنوان شاخص FCI خواهند بود.
هاتزئوس و همکاران شاخص شرایط مالی جدید و کامل­تری در جهت غلبه بر محدودیت­های شاخص­ های قبلی ارائه نموده ­اند. این شاخص حیطه گسترده­ای از شاخص­ های مالی را در بر می­گیرد که وسیع­تر از سایر متغیرهای موجود است و دوره زمانی نسبتاً طولانی، از اوایل دهه ۱۹۷۰ تا کنون را در بر می­گیرد.
این شاخص از ترکیب ۴۵ متغیر توسط هاتزئوس و همکارانش محاسبه شده است. کامینسکی^[۱۵۲](۱۹۹۸) نیز به این نتیجه رسیده است که یکی از راه­های پی بردن به وقوع بحران، سنجش شاخص­ های متعدد و توجه به رفتارهای غیر عادی آن­ها در دوران پیش از بحران است. شاخص FCI در یک روش مشابه با بیشتر الگوهای شاخص همزمان ساخته شده است که در آن تغییرات در داده ­های هر سری زمانی به صورت خطی از یک منبع مشترک ناشناخته و با عبارت خطاهای ویژه توضیح داده شده است. معادله­ اندازه ­گیری ایستای این الگو به صورت زیر است:
(۳-۱۱)
که در آن F ماتریس متغیرهای موثر بازار مالی است. صادرات، نرخ ارز حقیقی، نسبت حجم پول، پس انداز خالص بین المللی، تولید ملی، نرخ بهره، قیمت­های تعادلی می­توانند بحران مالی را توضیح دهد. در طی تحولات مالی اخیر، اهمیت این شاخص ­ها بسیار بیشتر از گذشته جلوه نمود. هم زمان، با تحت نظر گرفتن بازارها، اعتماد به نشانه­ های قیمتی به طور بالفعل کاهش یافت، شرایط اعتبار غیر قیمتی شدیداً منقبض شد و جریان­های اعتباری ناگهان کاهش یافت. در تلاش برای احاطه این تاثیرات، نویسندگان ۱۵ متغیر جریان و ذخیره شامل متغیرهای اعتباری بانکی و غیر بانکی در بازارهای گوناگون را به فهرست خود اضافه نمودند (براو^[۱۵۳]،۲۰۱۱).
این شاخص توسط بانک مرکزی فدرال شیکاگو^[۱۵۴] به صورت هفتگی حساب شده و منتشر می­گردد. شاخص شرایط مالی مقادیر مثبت و منفی را در بر می­گیرد و دارای میانگین ​​صفر و انحراف استاندارد یک است. مقادیر مثبت این شاخص نشان دهنده شرایط مالی سخت­تر از حد متوسط​​ و مقادیر منفی نشان­دهنده شرایط مالی بهتر از حد متوسط​ است​. به منظور به دست آوردن شاخص سالانه وضعیت مالی از میانگین شاخص­ های هفتگی استفاده شده است. آمار بدست آمده نشان می­دهد که در فاصله ۲۰۰۳ -۲۰۱۰ این شاخص برای سال­های ۲۰۰۷ و۲۰۰۸ مثبت و برای سایر سال­ها منفی بوده است (بانک مرکزی فدرال شیکاگو، ۲۰۱۳).
GDP ، در ادبیات اقتصادی این متغیر به عنوان ظرفیت اقتصادی واندازه اقتصادی یک نظام اقتصادی مطرح است. در واقع با افزایش تولید داخلی توانایی کشور برای جذب و تولید، محصولات بیشتر است به عبارتی عرضه و تقاضا برای تجارت بین دو کشور بیشتر می‌گردد. به عبارتی تولید ناخالص داخلی تاثیر مثبت بر جریان تجاری بین دو کشور دارد.
POP یا جمعیت عاملی است که انگیزه تجارت را با افزایش دادن اندازه بازار داخلی و ارتقاء سطح فعالیت‌ اقتصادی در داخل، کاهش می‌دهند. این عقیده تا مدتی می‌تواند رابطه معکوس جریان‌های تجاری دو طرفه را با اندازه جمعیت توضیح دهد. چرا که کشورها با جمعیت بالاتر، گرایش بیشتری به داخل دارند، زیرا بهتر می‌توانند از مقیاس اقتصادی نشات گرفته از بازار داخلی خویش بهره برداری کنند و از آنجا که کشورهای با جمعیت تمایل به خود کفایی نیز دارند، اتکاء به بازارهای داخلی به دلیل افزایش اندازه بازار بیشتر شده و بنابراین درون گراتر می­شوند و با کاهش واردات، حجم تجاری خود را کاهش می­ دهند. بنابراین علامت مورد انتظار باید منفی باشد.
همان طور که پریو^[۱۵۵]و برگستراند(۱۹۸۶) خاطر نشان کردند، تضادی در این استدلال وجود دارد. به گونه ­ای که جمعیت بیشتر سبب صرفه جویی­های ناشی از مقیاس می­ شود که این مساله در صادرات بیشتر نمودار می­ شود. از طرفی در مورد خدمات و به خصوص خدمات گردشگری که به صورت انحصاری در جهان وجود دارد استدلال ذکر شده مناسب نمی ­باشد. تجارت این گونه خدمات با افزایش، جمعیت دارای توان خرید افزایش می­یابد. می­توان انتظار داشت که افزایش جمعیت تجارت خدمات خاص را افزایش دهد و اثر مثبتی داشته باشد. لذا با توجه به تمامی مباحث مطرح شده در این بخش می­توان چنین نتیجه گرفت که علامت متغیر جمعیت نامعین خواهد بود.
۳- ۴- روش تخمین الگو:
با توجه به این که الگوی جاذبه با داده‌های مقطعی در طی یک دوره زمانی تخمین زده می‌شود بنابراین باید از رویکرد داده‌های ترکیبی یا پانل دیتا استفاده نمود. به طورکلی داده‌های ترکیبی را به دو روش پولد یا پنل می‌توان تخمین زد. روش پنل دیتا، در حقیقت پولینگ کردن مشاهدات روی داده ­های مقطعی در طول چندین دوره­ زمانی است و استفاده از این روش نسبت به الگو­های مقطعی و ترکیبی(پولینگ) دارای دو منفعت عمده است؛ نخست آنکه، به محقق این امکان را داده است تا ارتباط میان متغیرها را در طول زمان در نظر گرفته و به بررسی آن­ها بپردازد. دوم، توانایی این روش در کنترل انفرادی مربوط به هر یک از جفت شرکای تجاری است که قابل مشاهده و اندازه گیری نیستند. باید توجه داشت زمانی که این اثرات با متغیرهای توضیحی و متغیر وابسته مرتبط هستند، حذف آن منجر به پیدایش اریب در روشOLS خواهد شد.
داده‌های تابلویی روش مناسبتری نسبت به روش پولد برای تخمین الگوی جاذبه است (اکبری دهباغی، ۱۳۸۵). یکی از روش‌های غلبه بر ناهمگنی شرکای تجاری، در الگوی جاذبه استفاده از روش داده‌های تابلویی است که برای شرکای تجاری عرض از مبدا مشخص در نظر می‌گیرد. این روش در حقیقت ترکیب کردن مشاهدات روی داده‌های مقطعی در طی چندین دوره زمانی است.
در داده ­های تابلویی، واحد­های مقطعی یکسان ( برای مثال، خانوار، بنگاه،کشور یا ایالت) طی زمان، بررسی و سنجش می‌شوند. داده ­های تابلویی دارای ابعاد فضائی (مکانی) و زمانی‌اند و به حرکت واحد­های مقطعی طی زمان اشاره می‌کنند (گجراتی،۲۰۰۴).
روش پنل دیتا خود مشتمل بر سه نوع تخمین یعنی، تخمین­های بین گروه، تخمین­های درون گروه ( اثرات ثابت (FE)) و اثرات تصادفی (RE) است. تخمین­های بین گروه از اختلاف بین کشورها (صرف نظر می­ کند و به عبارتی این نوع تخمین­ها، رگرسیون روی میانگین­هاست و معمولا برای تخمین ضرایب بلند مدت از این روش استفاده می­ شود (اگر^[۱۵۶]، ۲۰۰۰).
در روش اثرات ثابت (FE) فرض می­ شود که شیب معادله (۳-۷) برای همه جفت کشورها یکسان است ولی برای هر واحد انفرادی (هر یک از جفت شرکای تجاری)، عرض از مبدا جداگانه ای وجود دارد که می ­تواند با متغیرهای توضیحی الگو همبستگی داشته و یا نداشته باشد.
در روش اثرات تصادفی(RE) که به روش اجزاء واریانس نیز معروف است، فرض می­ شود عرض از مبدا­ها (ها) دارای توزیع مشترکی با میانگین α و واریانس بوده و بر خلاف روش اثرات ثابت (FE)، با متغیرهای توضیحی الگو ناهمبسته اند.
به طور کلی سه نوع متغیر حذف شده وجود دارد که خود را در عرض از مبداها (ها) نشان می­دهد:۱-اثرات انفرادی که در طول زمان ثابتند ولی در بین واحدهای انفرادی تغییر می­ کنند. ۲-متغیرهایی که در طول واحدهای انفرادی ثابتند ولی در طول زمان تغییر می­ کنند. ۳-متغیرهایی که هم در طول زمان و هم در ارتباط با واحدهای انفرادی متغیرند.

۲-۱-۵- شیوهی ساخت فعل امر در مرزباننامه
فعل امر علاوه بر شیوه معمول امروز به شیوه های دیگر نیز به کار رفته است:
۲-۱-۵-۱- فعل امر بدون پیش جزء مثبت ساز در مرزباننامه
در مرزباننامه حدود۳۳% از افعال امری بر این شیوهاند.
این عقده دیگر از کار بگشای و این عهده دیگر از ذمّت خویش بیرون کن. (۳/۴۵۰)
۲-۱-۵-۲- فعل امر با پیش جزء «می» در مرزباننامه
در مرزباننامه حدود ۱۷% از افعال امری بر این شیوهاند. برخی از دستورنویسان برای این گونه از فعل امر، اصطلاح امر غایب را به کار برده اند.

تا توانی با دوست و دشمن راه احسان و اجمال میسپر. (۱/۱۰۱)
آن حلاوتی که آخر به مذاق تو خواهد رسید، برابر دیده دل نصب میکن. (۸/۱۱۳)
از ذبول پیری که خزان عیش و برگ ریز امل است، یاد میدار. (۹/۲۰۴)
برخیز و میرو آسوده و سبک بار. (۷/۵۰۹)
۲-۱-۵-۳- ساختن افعال نهی با استعانت از تکواژ «مَ» در مرزباننامه
در مرزباننامه برای ساختن افعال نهی از تکواژ «مَ» استفاده شده به جز یک مورد:
با ملوک سخن ناپرسیده مگو و کار ایشان نافرموده مکن. (۹/۴۹)
باد دستی و تبذیر از جود و سخا مشمر. (۱/۹۹)
بیگانگان را مگزین که گفتهاند دیو آزموده، به از مردم نا آزموده. (۵/۱۰۴)
۲-۱-۶- فعل آغازی در مرزباننامه
یکی از شیوه های به کارگیری افعال در متون گذشته و حال، به کار بردن فعل به شیوهی آغازین میباشد. بدین گونه که فعل اصلی را به صورت مصدر با فعل گرفت همراه میسازند و بر شروع کار دلالت میکند. مانند: باریدن گرفت یعنی شروع به باریدن کرد. فرشیدورد در این باب چنین میگویند: «مراد از «فعل آغازی» فعلی است که بر شروع کاری و ادامهی آن در زمانی معین دلالت میکند. «فعل آغازی» در بعضی از زمانها از جمله در فارسی باستان دارای ساختمان خاصی است که در آن صورت باید فعل آغازی دارای نمونهی خاص نیز شمرد.» (فرشیدورد، ۱۹۱:۱۳۸۳)
در مرزبان نامه نیز چنین شیوهای به چشم میخورد. و از این گونه:
خرس چون این بشنید، نایره بغض از درون او شعله برآورد و قاروه قدح در گفتار داستان انداختن گرفت. (۷/۳۲۲)
صحیفه اصل را پیش نهادم و به عبارت خویش نقل کردن گرفتم. (۵/۲۳)
سرشک معصفری بر سفیداب و لاجورد او ریختن گیرد. (۲/۱۰۹)
جهان پیش چشمش تاریک شد و آه دود آسا از سینه برآوردن گرفت. (۲/۲۳۷)
یادآوری: این کارکرد در مرزباننامه اندک است و از این گونه ۱۶ مورد یافت شد.
۲-۱-۷- کارکرد مصدر به جای افعال دیگر در مرزباننامه
در مرزباننامه گاهی به جای انواع افعال از مصدر استفاده شده است که این شیوه حدود ۴% از افعال را شامل میگردد.
۲-۱-۷-۱- به کار بردن مصدر به جای مضارع التزامی در مرزباننامه
موش به یک شب نانی چگونه تواند خوردن [میتواند بخورد]؟ (۱۰/۱۶۵)
پس دختر را فرمود که ترا ساعتی پیش این مهمان میباید نشستن [باید بنشینی] و آرزو او به لقیه از لقای خود نشاندن [بنشانیم]. (۷/۶۳)
ای برادر، تاکی مسخّر آدمی زاد بودن [باشی] و جان خود را درین عذاب فرسودن [بفرسایی]؟ (۸/۸۴)
اکنون ترا به کنار این دریا کشتیهای بسیار میبایدن ساختن[باید بسازی]. (۵/۱۱۴)
اگر شهریار زاده آن مار تواند کشتن [بتواند بکشد]، پس کشتن او و مردن شاه بابل یکی بود (۱/۱۴۱)
پس گفت: ترا میباید رفتن [باید بروی]. (۶/۴۱۲)
هرچه به شرط گفتار و کردار مشروط است و به تمشّی کارها مفضی، میباید گفتن [باید بگویی]. (۲/۳۷۳)
۲-۱-۷-۲- به کار بردن مصدر به جای امر در مرزباننامه
وزیر گفت: دستوری دادن [دستوری بده] تا از این جا به جائی دیگر رود. (۲/۴۲)
۲-۲- زمان های تقویمی (نجومی) و دستوری در مرزباننامه
زمان فعلها اغلب همان زمانی است که از صیغهی آنها دریافت میشود اما گاه اتفاق میافتد که صیغهی فعل زمانش با زمانی که فعل اتفاق میافتد، متفاوت است به همین علت در
کتابهای دستوری برای برخی از افعال دو زمان تقویمی و دستوری قائل شدهاند. در دستور انوری در این باره چنین به چشم میخورد: «زمان تقویمی همان زمان اصلی است. یعنی گذر آنات و لحظهها که درک میکنیم و به طور کلی به گذشته، حال و آینده تقسیم میشود، اما مراد از زمان دستوری، نامی است که فعلها با آن نامیده شدهاند.» (انوری و گیوی، ۱۳۸۷: ۴۶)
فرشیدورد (۱۳۸۳: ۲۷۲) معتقد است در طول تاریخ زبان فارسی، از وسعت دامنهی افعال از جنبه های مختلف کاسته شده و رو به محدودیت و سادگی نهاده است. یکی از این موارد، کاهش ارزش معنایی فعل است به این معنی که در قدیم یک شکل خاصّ فعل، بیش از امروز معنی و کاربرد داشته است.
ما در این مبحث به طرح بعضی از موارد استعمال فعلهای فارسی مرزباننامه می پردازیم که بر اثر تحول زبان، امروزه منسوخ شدهاند:
۲-۲-۱- کاربرد ماضی مطلق به جای مضارع التزامی در مرزباننامه
در مرزباننامه گاهی به جای مضارع التزامی ماضی مطلق به کار رفته است. شواهد بدین گونه اند:
اگر خود را مجرم دانستی، هرگز او را آن قوت دل نبودی که گرد جناب حشمت تو گشتی [بگردد]. (۹/۶۱۰)
بدان که چون سفینهی عمر به ساحل رسید[برسد] و آفتاب امل بر سر دیوار فنا رفت[برود]، مرد را جز تبتّل و طاعت و توبه و انابت و طلب قبولِ متاب و بازگشت به حسن مآب هیچ روی نیست. (۴/۶۷۵)
ازو التماس کردند که چون رفتن تو از اینجا محقق شد[شود]، کتابی بساز مشتمل بر لطایف حکمت و فواید فطنت. (۱/۴۱)
زیرا که چون بخث او قوی حال شد[شود] و تو نیز از قصد او تقاعد نمایی، مدد قوت او کرده باشی. (۸/۲۱۹)
هیچ چارهای ندانست، جز آنکه به کنارهی جوبیار رفت [برود] و آنجا مترصّد وارداتِ رزق بنشست[بنشیند] تا خود از کدام جهت از سوانح غیب در دام مراد خود اندازد. (۱/۴۷۴)
سالها شد[است] که تا اینجا متوطّنم. (۶/۴۰۸)
در متصیّد آن صحرا از مزاحمت او طعمه به هیچ سبعی نمیرسید تا گوشت مردار بر گرگ مباح شد[شود]و گراز به استخوان دندان خویش قناعت کرد[کند]. (۴/۴۹۹)
هرگه که یک دو بار برین قاعده رفتی[بروی]، شتربان را اگرچه نمک بر جراحت افشانده باشی، فیما بعد بار نمکت به اندازهی واسع نهد. (۶/۵۰۹)
هیچ نیافت که بدان سد جوعی کردی[بکند]و لَوعَتِ نایرهی گرسنگی را تسکین دادی[بدهد]. (۱/۳۶۳)
پادشاه را عشق مملکت با سیصد و شصت رگ جان پیوند گرفته بود و لذّت آن دولت و فرمانروایی را با مذاق طبع آمیختگی تمام حاصل آمده، اندیشید که این پسر رتبت پدری گرفت[بگیرد] و دُربَت کاردانی یافت [بیابد]. عن قریب باشد داد حکم مملکت برخیزد. (۸/۱۳۷)
صحبت پادشاه و قربت جوار او به گرمایه گرم ماند که هر کس بیرون بود. با آرزو خواهد که اندرون شود و هر کس درون او نشست [بنشیند] و از لَذع حرارت آب و ناسازگاری هوای او متأذّی شد[شود]. خواهد که بیرون آید. (۵/۶۳۴)
۲-۲-۲- کاربرد ماضی مطلق به جای مضارع اخباری در مرزباننامه
گفت: من زمان قبض و بسط و عنان تولّی و تملّک در مجاری امور ملک بتو سپردم[میسپارم]. (۸/۱۳۶)
۲-۲-۳- کاربرد ماضی استمراری به جای مضارع التزامی در مرزباننامه
و از اهل دیوان طایفهی گماشتگان ملک و دولت از بهر عرض مظالم خلق زیر خوان بنشستند [بنشینند] تا جزای عمل هریک به اندازهی رسوم و حدود شرع میدادند[بدهند] و بر قانون عرف با هر یک خطایی به سزا میکردند [بکنند]. (۴/۶۹۲)

پژوهش حاضر به دلیل کاربردی بودن در سازمانها و نهادهای ذیل چون:
ارشاد و فرهنگ اسلامی
قسمت فرهنگی شهرداری
سازمان ملی جوانان
امور جوانان فرمانداری
و علاقه مندان به مسائل اجتماعی کاربرد دارد.

۱-۸ تعریف مفاهیم و اصطلاحات پژوهش

۱-۸-۱ پایگاه اقتصادی- اجتماعی

« این مفهوم نه تنها وضع اقتصادی، بلکه قدرت، نحوه زندگی، فعالیت‌های خاص در حرکت جوامع انسانی از اجتماع به سوی جامعه است. و لیک به نظر می‌رسد که بر این عقیده باشد که از جوامع کوچک،با روابط چهره به چهره اجتماع به سوی جوامعی بزرگ ناهمگن، دارای ارتباطات با واسطه (جامعه) در حرکت هستیم.» (ساروخانی، ۱۳۷۰،ص ۷۴۷)

۱-۸-۲ تغییر اجتماعی

تغییری قابل رؤیت در طول زمان به صورتی که کم دوام نباشد، بر روی ساخت یا وظایف سازمان اجتماعی یک جامعه اثر گذارد و جریان تاریخ آن را دگرگون نماید.

۱-۸-۳ خانواده Famille

«افرادی هستند از یک زوج (زن و شوهر) و اعقاب آنها به وجود می‌آیند. گاهی از خانواده به معنی محدود آن صحبت می‌شود. یعنی تنها آن عده ای که در یک کانون زندگی می‌کنند( به این معنی که دختران شوهر کرده عضو خانواده دیگری هستند) خانواده هم مانند بسیاری از گروه بندی‌های انسانی، هم جماعت است و هم شرکت و اتحاد.جماعت است زیرا طبیعی ترین گروه جامعی است که اصولاً امکان پذیر است. شرکت و اتحاد است زیرا قانون خانواده و اموال آنها را به این شکل پذیرفته است.» ( سووه، ۱۳۵۴، ص ۱۵۳)

۱-۸-۴ جامعه سنتی Traditional society

« در اصطلاح به جامعه ای اطلاق می‌شود با ویژگی‌هایی چند، نظیر: ۱) فقدان یا ناچیز بودن ابزار تولید ۲) تکیه بر سنت‌ها، به عنوان شیوه‌هایی جا افتاده در تنسیق حیات اجتماعی ۳) گرایش اندک به دگرگونی اجتماعی ۴) اتکاء به زمین و کشاورزی به عنوان منبع اساسی ثروت و …» (ساروخانی،۱۳۷۰، ۸۲۳)

۱-۸-۵ خانواده گسترده

« خانواده ای که در خود سه نسل یا بیشتر را که یا با یکدیگر رابطه نسبی دارند جای میدهد. به این قرار که یک خانواده گسترده می‌تواند شامل: جد، جده، زن وشوهر و احتمالاً فرزندان مزدوج آنها باشد.» ( همان، ص ۲۵۷)

۱-۸-۶ خانواده هسته ای

« واحد اولیه خانواده که شامل والدین و فرزندان می‌شود. این فرزندان می‌توانند طبیعی یا فرزند خوانده باشند. برخی آن را با خانواده زن وشوهری مترادف می‌دانند؛ در خانواده هسته ای هرم قدرت عمودی نیست فرزندان با تعداد کمتر، ارزش والاتری می‌یابند، به طوری که گاه سخن از فرزند مداری در آن می‌رود. کارکردهای خانواده هسته ای نیز کاهش یافته اند. چه، دیگر خانواده‌های بزرگ، فرزندان به اشتغال در خانه و زیر نظر والدین هستند.» (همان، ص ۲۵۷)

۱-۸-۷ درآمد

« درآمد اصطلاحی است کلی که در بایر سرمایه قرار دارد و واقعیت‌های مختلفی را نشان می‌دهد.
درآمد سرمایه: که مالک آن را از اموال اجاره داده شده دریافت می‌کند.
درآمد کار: دستمزد، حقوق، پاداش کار و درآمد اجتماعی و یا انتقالی مثل: حقوق بازنشستگی، مستمری کمک به خانواده‌ها، اعانه‌ها و بیمه‌های اجتماعی. برای هیک (Hicks) درآمد عبارت از چیزی است که بدون فقیر شدن می‌توان آن را مصرف کرد. یعنی بدون دستبرد به سرمایه می‌توان از آن استفاده نمود. این فکر بخصوص در موردی با ارزش است که مجموع تمام اقتصاد ملت مورد مطالعه است نه تنها اقتصاد فردی.» (سووه، ۱۳۵۴، ص ۳۳۴)

۱-۸-۸ فرزند محوری

« در برابر پدر محوری و مادر محوری به نوعی خاص از خانواده اطلاق می‌شود که در آن فرزند مقامی ‌والا دارد. به بیان آلفرد سوی در این خانواده هزینه آماده سازی انسان به صورت سرمایه گذاری در آموزش فرزندان بی سابقه می‌یابد.» (ساروخانی، ۱۳۷۰، ص۲۷)

۱-۸-۹ قدرت

« این استعداد که اراده خود را بر دیگران تحمیل کنند، قدرت نامیده می‌شود. برای اینکه قدرت واقعی باشد باید آنهائی که قدرت بر روی آنها اعمال می‌شود مطیع (اعم از اینکه به زور باشد یا با اراده) در بایر آن چیزی باشد که از آنها خواسته می‌شود. از این گذشته هر قدرتی به همان اندازه نفوذ دارد که از روی اراده و میل از او تبعیت شود.» ( سووه، ۱۳۵۴، ص ۲۹۷)

- تعریف خانواده:

فصل دوم:
ادبیات و پیشینه تحقیق
«با توجه به اینکه جامعه بدون خانواده ممکن نیست چه تعریفی می‌توانیم از خانواده به دست دهیم. آیا زندگی چند نفر در کنار یکدیگر را هم می‌توانیم خانواده تلقی کنیم؟ این در حالی است که به لحاظ جامعه شناختی خانواده یکی از نهاد‌های اصلی اجتماعی است.
امروزه حتی زندگی دو نفر هم جنس را نیز خانواده گویند ولی بی شک خانواده‌‌ای که من در این مقوله سخن می‌گویم دربردارنده‌ی پدر،مادر و فرزندان است به عبارت دیگر، خانواده به معنی واقعیتی اجتماعی از حضور مادران ،پدران و فرزندان در یک مکان و فضای اجتماعی و فرهنگی مشترک تشکیل می‌شود.
این تعریف از خانواده معطوف به نوع خانواده هسته‌ای است. در این الگو خانواده در دوره صنعتی شدن شکل گرفته، حضور والدین و فرزندان با الزامات فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی همراه است در نگاه کلی به خانواده (الگوی سنتی خانواده هسته‌ای) ویژگی‌های زیر قابل طرح است:
۱-دست کم دو فرد بزرگسال غیرهم جنس با یکدیگر زندگی کنند.
۲-بین آنان صورت‌هایی از تقسیم کار وجود دارد، هریک کاری متفاوت از دیگری انجام می‌دهد تا نظام جمعی واحد کار سامان یابد.
۳-بین آنان مبادله اقتصادی،اجتماعی،فرهنگی و احساسی وجود دارد، از این طریق ضمن مبادله، به همکاری . همیاری یکدیگر اقدام می‌کنند.
۴-آنان وجوه مشترکی از قبیل محل سکونت، غذا خوردن، فرهنگ و انتظارات دارند.
۵-بین آنان رابطه‌ی پدر و مادری با فرزندان و دیگر اعضای خانواده برقرار است، بدین لحاظ والدین نسبت به فرزندانشان اقتدار دارند و در مقابل، فرزندان انتظاراتی از والدینشان دارند در ضمن حمایت عاطفی، مالی و آموزشی از طرف والدین نسبت به فرزندان صورت می‌گیرد.
۶-بین افراد خانواده حقوق،مسئولیت‌ها، اجبارها و وظایفی وجود دارد. ( ارمکی، ۱۳۸۶، ص ۱۱)

۲-۱ انواع خانواده:

در یک تقسیم بندی کلی خانواده را به دو نوع هسته‌ای (NUCLEAR FAMILY) و خانواده گسترده (EXTENDED FAMILY ) است.

۲-۱-۱ تعریف خانواده هسته‌ای:

خانواده‌ای که آن را زن و شوهر و فرزندان یا زن و شوهر بدون فرزند تشکیل می‌دهد، اصطلاحاً خانواده هسته‌ای می‌نامند.

۲-۱-۲- ویژگی‌های خانواده هسته‌ای:

ابعاد:

خانواده هسته‌ای در مقایسه با خانواده گسترده دارای ابعاد کوچکتری است و فقط از زن و شوهر و فرزندان ازدواج نکرده تشکیل می‌شود این نوع خانواده بنیان جوامع صنعتی کنونی را تشکیل می‌دهد و در ارتباط با گسترش شهرنشینی و توسعه صنعتی شکل گرفته‌اند.

۲-۱-۳ کارکردهای خانواده هسته ای:

اولویت

ایمنی و امنیت هتل

۳٫۴۲

اول

کیفیت خدمات کارکنان

۳٫۴۰

دوم

خدمات داخل اتاق

۲٫۹۳

سوم

عوامل موقعیتی

۲٫۹۰

چهارم

خدمات غذا و نوشیدنی

۲٫۳۵

پنجم

جدول ‎۴-۳۷ میانگین رتبه ها و اولویت مربوط به متغیرهای تحقیق
همانطور که در جدول ۴-۳۶ مشاهده می گردد، عدد معنی داری از سطح خطای ۵درصد کمتر می باشد این بدان معناست که تفاوت میان رتبه های متغیرهای تحقیق معنی دار می باشد. لذا رتبه بندی مربوط به این متغیرها در جدول ۴-۳۷ ارائه شده است که بر اساس اطلاعات ارائه شده مشاهده می گردد که بالاترین رتبه مربوط به ایمنی و امنیت و کمترین رتبه مربوط به غذا و نوشیدنی هتل می باشد.

نتیجه گیری

در این فصل داده ها مورد تحلیل قرار گرفت. در قسمت اول آمار توصیفی و وضعیت گردشگران چینی که در هتل های مورد نظر اقامت داشته اند در غالب نمودار و جدول تشریح شد، سپس داده ها از لحاظ توزیع نرمال با آزمون کولموگروف اسمیرنوف مورد تحلیل قرار گرفت، و همانطور که مشاهده شد بعضی از متغیرها از توزیع نرمال برخوردار نبودند، بنابراین برای آزمون فرضیه ها از روش ناپارامتریک دو جمله ای استفاده شده است. همانطور که تحلیل ها نشان می دهد، گردشگران چینی کیفیت خدمات کارکنان، خدمات داخل اتاق، ایمنی و امنیت هتل، عوامل موقعیتی، خدمات غذا و نوشیدنی رضایت دارند درحالی که از تسهیلات و امکانات هتل، همچنین قیمت هتل ناراضی می باشند. سپس بخش های هر متغیر بر اساس میزان رضایت گردشگران با آزمون فریدمن رتبه بندی شده اند و در نهایت به رتبه بندی متغیرها پرداخته شده است. در فصل بعدی به نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات حاصل از تحلیل های این فصل خواهیم پرداخت.

فصل پنجم : نتیجه گیری

مقدمه

یکی از قسمت های مهم تحقیق که می تواند راهی برای تبدیل نظریات به عمل برای موفقیت در آینده باشد، نتیجه گیری­های صحیح و پیشنهادات کاربردی و مناسب است. نتیجه گیری هایی که بر اساس تحلیل های صحیح برپا شده باشد، می تواند مشکلات موجود بر سر راه را که تحقیق به آن منظور طراحی شده بود را مرتفع کند. همانطور که در فصل اول مطرح گردید، هدف اصلی از انجام این تحقیق بررسی رضایت مندی گردشگران چینی از هتل های ۴ ستاره و ۵ ستاره شهر تهران می باشد، برای تحقق این هدف با بهره گرفتن از نتایج حاصل از فصل چهارم و نیز مبانی نظری ارائه شده فصل دوم، به بحث، تفسیر و در نهایت ارائه راهکارها می پردازیم.

تفسیر نتایج تحقیق

آمار توصیفی

با بررسی آمار توصیفی از نمونه های بررسی شده نتایج زیر قابل توجه بوده اند:
۸۶% پرسشنامه ها توسط آقایان و ۱۴% توسط خانم ها پر شده است، انتظار می رود چنانچه سهم خانم های شرکت کننده در نمونه ها بیشتر شود، نتایج متفاوتی به دست می آید. علت عدم تناسب این آمار به دو دلیل است: در فرایند توزیع پرسشنامه معمولا در تورها، خانم های چینی از پرکردن پرسشنامه سر باز می زنند و این کار را به همراه آقای خود واگذار می کنند و از طرف دیگر تعداد خانم ها در سفرهای تجاری بسیار اندک است.
۸۸% پرسشنامه ها توسط گردشگران سرزمین اصلی چین پر شده و می توان گفت نتایج این مطالعه انعکاسی از نظرات گردشگران سرزمین اصلی چین است.
۷۶% نمونه ها گردشگران متاهل می باشند. ۶۰% نمونه ها را گردشگران ۲۶ تا ۴۵ سال تشکیل داده اند، این گروه سنی از نظر کارشناسان گردشگری بهترین گروه از گردشگران هستند که می توان بر روی آن ها سرمایه گذاری کرد تا از آن ها مشتریانی وفادار ساخت (رحیم پور, ۱۳۹۲).
بیش از نیمی از گردشگران دارای تحصیلات لیسانس، و ۲۶% دارای تحصیلات فوق لیسانس هستند.
میانگین درآمد سالانه ۳۵% از خانوارهای گردشگران بین ۱۵۰۰۰ تا ۲۰۰۰۰ دلار می باشد.
هدف از سفر نیمی از گردشگران تجارت بوده و پس از آن گردشگران تفریحی وتاریخی فرهنگی قرار دارند، بر همین اساس نیمی از آن ها با همکاران خود به ایران سفر کرده اند و تعداد بسیار اندکی تنها به ایران آمده اند. به گفته رحیمی(۱۳۹۲)، هزینه تورهای تجاری بسیار بالاتر از تورهای تفریحی است، و به این دلیل هزینه های چنین سفری معمولا توسط سازمان ها پرداخت می شود و در نتیجه شرکت کنندگان انتظار سرویس دهی بهتری دارند. برای آژانس مسافرتی، سازماندهی یک تور اداری یا تجاری در ازای هر نفر بسیار مناسب تر از سازماندهی یک سفر خصوصی و تفریحی در طول تعطیلات است (رحیم پور, ۱۳۹۲).
۳۴% گردشگران رزور خود را از طریق ایمیل و ۲۶% آن ها از طریق فکس رزرو خود را انجام داده اند و مشاهده شده سهم رزرواسیون اینترنتی بسیار اندک است. همچنین ۲۹% از آن ها هتل خود را از روزنامه ها و مجلات انتخاب کرده اند و ۱۵% بر مبنای پیشنهاد آژانس های مسافرتی عمل کرده اند، شبکه های اجتماعی نیز ۱۲% سهم انتخاب هتل را داشته اند.
مدت اقامت ۳۷% از این گردشگران بین ۳ تا ۷ شب بوده است، ۳۳% ۱ تا ۲ شب و ۲۰% بین ۸ تا ۱۴ شب در تهران اقامت داشته اند.

گروه سوم

تعداد (درصد)

(۵/۸۹)۱۷

(۵/۱۰)۲

(.)۰

(۲/۸۴)۱۶

(۸/۱۵)۳

(.)۰

(۴/۶۸)۱۳

(۳/۲۶)۵

(۳/۵)۱

بر اساس اطلاعات جدول ۵ – ۴ نمره درد بعد از هر اقدام در هر گروه کمتر از ۷ و نمایانگر درد خفیف می باشد. آزمون X2 برای مقایسه نمره درد به تفکیک کمتر از ۷، بین ۷ تا ۱۲ و بیشتر از ۱۲ استفاده گردید و اختلاف آماری معنی دار بین گروه ها مشاهده نشد (جدول ۵ - ۴).

گروه اول: (روتین ـ قنداق ـ ساکارز)
فراوانی
گروه دوم: (ساکارز ـ روتین ـ قنداق)
گروه سوم: (قنداق ـ ساکارز ـروتین)
نمودار ۱ – ۴: نمودار ستونی درد در حین سومین جایگذاری در گروه های مورد مطالعه
بر اساس نمودار ۱ – ۴ نمره درد اکثر نوزادان در گروه اول، دوم و سوم، حین اقدام روتین بین ۷ تا ۱۲، حین اقدام قنداق و ساکارز کمتر از ۷ می باشد. از آزمون X2 برای مقایسه نمره درد به تفکیک نمره کمتر از ۷، بین ۷ تا ۱۲ و بیشتر از ۱۲ استفاده گردید و بین گروه ها اختلاف معنی دار آماری مشاهده گردید (۰۵/.>p).

فراوانی
گروه اول: (روتین ـ قنداق ـ ساکارز)
گروه دوم: (ساکارز ـ روتین ـ قنداق)
گروه سوم: (قنداق ـ ساکارز ـروتین)
نمودار ۲ – ۴: نمودار ستونی درد در حین سومین جایگذاری در گروه های مورد مطالعه
بر اساس نمودار ۲ – ۴ نمره درد اکثر نوزادان در گروه اول، دوم و سوم، حین اقدام روتین بین ۷ تا ۱۲، حین اقدام قنداق و ساکارز کمتر از ۷ می باشد. از آزمون X2 برای مقایسه نمره درد به تفکیک نمره کمتر از ۷، بین ۷ تا ۱۲ و بیشتر از ۱۲ استفاده گردید و بین گروه ها اختلاف معنی دار آماری مشاهده گردید (۰۵/.>p).
گروه اول: (روتین ـ قنداق ـ ساکارز)
گروه دوم: (ساکارز ـ روتین ـ قنداق)
فراوانی
گروه سوم: (قنداق ـ ساکارز ـروتین)
نمودار ۳ – ۴: نمودار ستونی درد در حین سومین جایگذاری در گروه های مورد مطالعه
بر اساس نمودار ۳ – ۴ نمره درد اکثر نوزادان در گروه اول، دوم و سوم، حین اقدام روتین بین ۷ تا ۱۲، حین اقدام قنداق و ساکارز کمتر از ۷ می باشد. از آزمون X2 برای مقایسه نمره درد به تفکیک نمره کمتر از ۷، بین ۷ تا ۱۲ و بیشتر از ۱۲ استفاده گردید و بین گروه ها اختلاف معنی دار آماری مشاهده گردید (۰۵/.>p).

نمودار ۴ - ۴ : میانگین نمره درد جایگذاری لوله بینی ـ معدی در زمان های مختلف ارزیابی در گروه اول
با توجه به نمودار ۴ - ۴ در گروه اول در سه حالت جایگذاری لوله بینی ـ معدی نمره درد قبل از جایگذاری در کمترین میزان و در حین جایگذاری لوله بینی ـ معدی به دلیل دردناک بودن رویه به بیشترین مقدار می رسد. در این بین بیشترین میزان نمره درد مربوط به جایگذاری در حین اقدام روتین و کمترین میزان نمره درد مربوط به جایگذاری در حین اقدام ساکارز می باشد.

نمودار ۵ - ۴ : میانگین نمره درد جایگذاری لوله بینی ـ معدی در زمان های مختلف ارزیابی در گروه دوم
با توجه به نمودار ۵ – ۴ در گروه دوم در سه حالت جایگذاری لوله بینی ـ معدی نمره درد قبل از جایگذاری در کمترین میزان و در حین جایگذاری لوله بینی ـ معدی به دلیل دردناک بودن رویه به بیشترین مقدار می رسد. در این بین بیشترین میزان نمره درد مربوط به جایگذاری در حین اقدام روتین و کمترین میزان نمره درد مربوط به جایگذاری در حین اقدام قنداق می باشد.

نمودار ۶ – ۴ : میانگین نمره درد جایگذاری لوله بینی ـ معدی در زمان های مختلف ارزیابی در گروه سوم
با توجه به نمودار ۶ – ۴ در گروه سوم در سه حالت جایگذاری لوله بینی ـ معدی نمره درد قبل از جایگذاری در کمترین میزان و در حین جایگذاری لوله بینی ـ معدی به دلیل دردناک بودن رویه به بیشترین مقدار می رسد. در این بین بیشترین میزان نمره درد مربوط به جایگذاری در حین اقدام روتین و کمترین میزان نمره درد مربوط به جایگذاری در حین اقدام ساکارز می باشد.
جدول ۶ – ۴ : آمار توصیفی مربوط به نمره درد جایگذاری لوله بینی ـ معدی در روش قنداق کردن در سه گروه مورد مطالعه در زمان های مختلف ارزیابی*

زمـان
گـــروه

دو دقیقه قبل

حین

پنجدقیقه بعد