خدای متعال توفیق روز افزون ،طول عمر با عزت وحسن عاقبتشان را آرزومندم.
چکیده
جاسوسی در فضای مجازی
به کوشش
بهاره باسفهرجانی
از مهم ترین جرائمی که همزمان با پیشرفت تکنولوژی پا به عرصه ظهور نهاد، جاسوسی در فضای مجازی است (جاسوسی رایانه ای). جاسوسی رایانه ای را می توان نوعی از جاسوسی دانست که با بهره گرفتن از سیستم های رایانه ای صورت می گیرد و از این رو تفاوت های آشکاری با جاسوسی کلاسیک خواهد داشت. در حالی که جاسوسی کلاسیک (اعم از صنعتی، سیاسی و نظامی) نوع اطلاعات مورد حمایت را مورد توجه قرار داده و بر آماج جرم که در اثر جاسوسی تهدید می شوند تأکید دارد، جاسوسی رایانه ای شیوۀ ارتکاب عمل را مد نظر دارد.
پیشرفت تکنولوژی موجب گردید که فضای مجازی و قابلیت های آن برای نگهداری اطلاعات جایگزین فضای مادی گردند. شیوع استفاده از این فضا در راستای نگهداری اطلاعات، آن را به مکان مناسبی برای جاسوسان تبدیل کرد تا با ورود به آن اطلاعات مورد نیاز خود را گردآوری نمایند.

توجه جاسوسان به این فضای جدید به عنوان آماج جرم جاسوسی توجه قانونگذاران را نیز جهت حمایت هر چه بیشتر از آن به این مقوله جلب کرده و جاسوسی رایانه ای در عرصه حقوق کیفری پا به عرصه وجود نهاد.
در این پژوهش علاوه بر بیان تعاریف مربوط به این بزه به بررسی ارکان این جرم از دیدگاه حقوق جزای اختصاصی اسلامی در ایران پرداخته و دریافتیم علاوه بر اینکه جاسوسی در فضای مجازی جرمی علیه امنیت بوده و از این راستا مشابه جاسوسی کلاسیک است اما از لحاظ عناصر تشکیل دهنده با نوع کلاسیک آن متفاوت می باشد و شاید در موارد کمی بتوان وجه تشابهی برای آنها پیدا کرد.
واژگان کلیدی: جاسوسی کلاسیک، فضای سایبری، داده های سری.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول: مقدمه ۲
فصل دوم:کلیات
مبحث اول: مفاهیم و تعاریف ۱۱
گفتار اول: مفاهیم مطرح شده در قانون جرائم رایانه ای و مفاهیم
مرتبط با فضای سایبر ۱۱
بند اول: فضای سایبر ۱۲
بند دوم: اینترنت ۱۳
بند سوم: رایانه ۱۴
بند چهارم: داده های سری ۱۴
بند پنجم: حامل های داده ۱۵
بند ششم: سیستم های رایانه ای و مخابراتی ۱۵
بند هفتم: پردازش و اطلاعات ۱۶
بند هشتم: جرم رایانه ای ۱۶
گفتار دوم : تعریف جاسوسی سنتی ۱۷
بنداول: تعریف قانونی جاسوسی سنتی ۱۷
بند دوم: تعریف فقهی جاسوسی سنتی ۱۸
عنوان صفحه
بند سوم: تعریف جاسوسی از دیدگاه حقوق بین الملل ۱۸
گفتار سوم: تعریف جاسوسی در فضای سایبر ۱۹
بند اول: تعریف جاسوسی رایانه ای از دیدگاه حقوق داخلی ۱۹
بند دوم: تعریف جاسوسی رایانه ای از دیدگاه حقوق بین الملل ۲۰
بند سوم: نتیجه تعاریف فوق ۲۰
مبحث دوم: تاریچه ارتکاب و تحولات رفتاری ۲۱
گفتار اول: تاریخچه اولین جرائم رایانه ای ۲۱
گفتار دوم: تاریخچه جاسوسی سنتی ۲۳
گفتار سوم: تاریخچه جاسوسی اینترنتی ۲۴
مبحث سوم: عکس العملهای قانونی به جرائم رایانه ای ۲۶
گفتار اول: واکنش قانونگذار ایران به جرائم رایانه ای ۲۶
گفتار دوم: چالشهای تصویب قانون جرائم رایانه ای با تاًکید بر جرم جاسوسی
رایانه ای ۲۸
گفتار سوم: تحولات تقنینی کشورها در جرائم رایانه ای ۳۰
گفتار چهارم: فعالیتهای بین المللی در خصوص جرائم رایانه ای ۳۳
گفتار پنجم: اقدامات سازمانهای بین المللی و رویه برخی از کشورها در خصوص
جاسوسی رایانه ای ۳۴
بند اول: سازمانهای بین المللی و منطقه ای ۳۴
بند دوم: رویه برخی کشورها ۳۸
فصل سوم: شرایط تحقق جرم جاسوسی رایانه ای
مبحث اول: انواع جاسوسی رایانه ای ۴۳
الف: جاسوسی در فضای مجازی برای اهداف اقتصادی، تجاری ۴۴
عنوان صفحه
ب: جاسوسی در فضای مجازی علیه امنیت کشور ۴۴
مبحث دوم: عناصر تشکیل دهنده ۴۵
گفتار اول: عنصر قانونی ۴۵
بند اول: عنصر قانونی جاسوسی رایانه ای علیه امنیت ۴۵
بند دوم: عنصر قانونی جاسوسی رایانه ای با اهداف اقتصادی ۴۷
گفتار دوم: عنصر مادی ۴۷